Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

набадры, , н. (разм.).

Частка вупражы у выглядзе рэменя, які прымацоўваецца двума канцамі да хамута і праходзіць па баках і спіне каня; шлеі.

|| прым. набадравы, .

набажэнства, , н.

Царкоўная служба, богаслужэнне.

|| прым. набажэнскі, .

набак, прысл.

  1. На адзін бок (пра шапку, капялюш).

    • Капялюш збіўся н.
  2. Заняць ляжачае становішча.

    • Пад’еў і н.

набакір, прысл. (разм.).

На адзін бок, на вуха (аб манеры насіць галаўны ўбор).

  • Шапка н.

набалбатацца, ; зак. (разм.).

Уволю нагаварыцца, доўга пабалбатаць.

набалбатаць, ; зак. (разм.).

Нагаварыць многа лішняга, непатрэбнага.

набалелы, .

  1. Які стаў вельмі балючым ад працяглага болю.

    • Набалелая рана.
    • Крык набалелай душы (перан.).
  2. перан. Які даўно наспеў і патрабуе неадкладнага вырашэння.

    • Набалелае пытанне.
    • Выказваць набалелае (наз.).

набалець, ; зак.

  1. Стаць вельмі балючым ад працяглага болю.

    • Рука набалела.
    • Душа набалела (перан. змучыцца ад доўгіх пакут).
  2. Пра што-н. цяжкае, пакутлівае: накапіцца, сабрацца.

    • Усе гаварылі пра тое, што набалела.

набасанож, прысл.

На босую нагу.

  • У тапачках н.

набат, , м.

  1. Сігнал трывогі з выпадку якога-н. бедства, які падаецца пры дапамозе звана.

    • Біць у н. (таксама перан. заклік звярнуць увагу на тое, што выклікае трывогу).
  2. Вялікі вайсковы барабан у старажытнай Русі.

|| прым. набатны, .

  • Н. звон.