Verbum

гадаваць, ✂; незак.

1. Даглядаючы, выхоўваючы, забяспечыць рост, развіццё каго-н.

   • Г. дзяцей.
   • Г. скаціну (разводзіць, вырошчваць).

2. Адрошчваць (валасы, ногці і інш.).

   • Г. бараду.

|| наз. гадаванне, ✂ і гадоўля, ✂.

• Конь сваёй гадоўлі.

гадавіна, ✂, ж.

Каляндарная дата, дзень, у які спаўняецца яшчэ адзін год з часу якой-н. падзеі.

• Г. перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне.

гадасць, ✂, ж.

1. Прадмет, які выклікае непрыемнае, агіднае пачуццё (разм.).

   • Выкінь гэту г.

2. звычайна мн. Агідны, нізкі ўчынак; брыдкія словы.

   • Рабіць гадасці.
   • Гаварыць гадасці.

гадаўё, ✂, н., зб.

1. Гадзюкі, гады (у 1 знач.).

   • У балоце многа гадаўя.

2. Пра людзей, дзеянні і ўчынкі якіх выклікаюць агіду, асуджэнне (разм., лаянк.).

гадаўка, ✂, ж. (разм. пагард.).

Пра жанчыну, учынкі якой выклікаюць агіду, асуджэнне.

гадаць, ✂; незак.

1. У забабонных людзей: даведвацца пра будучае або мінулае (па картах ці па якіх-н. прыметах).

   • Г. на картах.

2. Меркаваць (разм.).

   • Г. пра твой намер.
   • Не думала, не гадала (зусім не дапускала думкі).

|| зак. пагадаць, ✂.

|| наз. гаданне, ✂.

гадзіна​¹, ✂, ж.

1. Тое, што і гадзюка (у 1 знач.).

2. Той, хто выклікае да сябе агіду (пагард.).

   • Фашысцкая г.

гадзіна​², ✂, ж.

1. Прамежак часу, роўны 60 мінутам.

   • Прыйсці раней на гадзіну.

2. Тэрмін у 60 мінут, які адлічваюць ад паўдня ці ад паўночы.

   • Г. ночы.
   • Чатыры гадзіны раніцы.

3. Прамежак часу, што адводзіцца на ўрок, лекцыю і займае з перапынкам 60 мінут.

   • Акадэмічная г.

4. Пара, час (высок.).

   • Суровая г. ванны.

5. Час, адведзены для чаго-н.

   • Прыёмныя гадзіны.
   • Вольная г.

◊

• Гадзіны пік — час найвышэйшага напружання ў рабоце транспарту, электрастанцыі і пад.

• Апошняя (смяротная) гадзіна — смерць.

• Гадзіна ў гадзіну — дакладна, у вызначаны тэрмін.

• З гадзіны на гадзіну — вось-вось, у кожны момант.

• Чорная (ліхая) гадзіна — цяжкі час.

• Шэрая гадзіна (разм.) — змрок вечарам пасля захаду сонца.

|| памянш. гадзінка, ✂.

|| прым. гадзінны, ✂.

• Г. перапынак.
• Гадзінная норма.
• Паехаць гадзінным цягніком (які адпраўляецца ў гадзіну дня, ночы).

гадзіннік, ✂, м.

Прыбор для вызначэння часу ў межах сутак.

• Ручны г.
• Насценны г.
• Сонечны г.

|| памянш. гадзіннічак, ✂.

|| прым. гадзіннікавы, ✂.

гадзіншчык, ✂, м.

Майстар, які вырабляе і рамантуе гадзіннікі.

|| ж. гадзіншчыца, ✂.

|| прым. гадзіншчыцкі, ✂.