Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

ходкі, (разм.).

  1. Які хутка ходзіць, рухаецца, лёгкі на хаду.

    • Х. конь.
    • Х. характар.
  2. Які карыстаецца вялікім попытам (пра тавары, вырабы і пад.).

    • Ходкая прадукцыя.

|| наз. ходкасць, .

ходырам:

  • ходырам хадзіць (разм.) — моцна трэсціся, хістацца.

    • Ад ветру палатка ходырам ходзіць.

хол, , м.

Вялікае памяшканне ў грамадскіх будынках (у гасцініцах, тэатрах і пад.) для адпачынку, чакання.

холад, , м.

  1. адз. Нізкая тэмпература паветра.

    • Адчуваць х.
  2. Халоднае паветра, надвор’е з нізкай тэмпературай паветра.

    • Рана пачаліся халады.
  3. адз. Адчуванне дрыжыкаў (ад хваробы, страху і пад.).

    • Х. прабег па спіне.
  4. перан. Раўнадушныя, стрыманыя адносіны да каго-, чаго-н.

    • Ад яго слоў веяла холадам.

холада...

Першая частка складаных слоў са знач.:

  • 1) які мае адносіны да холаду (у 1 знач.), напр. холадалюбівы, холадаўстойлівы;
  • 2) які мае адносіны да штучнага ахаладжэння чаго-н., да халадзільных установак, напр. холадазабеспячэнне, холадакамбінат.

холадна, у знач. вык.

  1. Пра халоднае надвор’е.

    • Раніцай х.
  2. Аб стане чалавека, які адчувае холад.

    • Мне х.

хор, , м.

  1. Група спевакоў, якія разам выконваюць вакальныя творы.

    • Х. хлопчыкаў.
    • Спяваць хорам (прысл.).
  2. Музычная п’еса, прызначаная для выканання пеўчым калектывам.

  3. Аркестр (уст.).

    • Х. трубачоў.
  4. перан. Адначасовае гучанне мноства галасоў, гукаў.

    • Х. дзіцячых галасоў.
    • Птушыны х.
  5. перан. Мноства аднолькавых выказванняў, меркаванняў.

    • Х. пахвал.
    • Прапанову падхапілі хорам (у знач. прысл.).

|| прым. харавы, .

  • Х. гурток.
  • Харавыя песні.

хорам, , м.

Вялікі дом, палац.

  • Не дом, а х. пабудаваў.

|| прым. хорамны, .

хораша, безас. у знач. вык.

  1. Аб прыемных абставінах.

    • Як х. вакол.
  2. Аб пачуцці ўнутранага задавальнення.

    • Х. на сэрцы.

хорда1, , ж.

У матэматыцы: прамая, якая злучае дзве кропкі крывой (дугі, акружнасці).