Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

чуць2, прысл. і злуч. уступальны.

  1. прысл. Ледзь, ледзьве.

    • Стаміўся, што чуць дадому дайшоў.
  2. прысл. Зусім нямнога, злёгку.

    • Чуць больш.
    • Чуць лепш.
  3. злуч. уступальны. Ужыв. у даданых часавых сказах у знач.: як толькі, ледзь толькі.

    • Чуць узыдзе сонца — маці ўжо на нагах.

  • Чуць-чуць — зусім нямнога.

  • Чуць што — як толькі што здарыцца, пры ўсякім выпадку.

чучала, , н.

  1. Напханая чым-н. скура жывёлы ці птушкі, якая знешнім выглядам нагадвае жывую жывёлу ці птушку.

    • Ч. зубра.
    • Ч. вароны.
  2. У садзе, агародзе: фігура, падобная на чалавека для адпуджвання птушак.

    • Ч. агароднае (таксама перан. пра неахайнага, бруднага, дрэнна апранутага чалавека; разм. пагард.).
  3. Ужыв. як лаянкавае слова (разм.).

    • Ч. ты гарохавае.

|| прым. чучальны, .

чушка1, , ж. (разм.).

Свіння.

чушка2, , ж. (спец.).

Невялікі злітак металу, звычайна прызначаны для пераплаўкі.

  • Ч. чыгуну.

|| прым. чушкавы, .

чхаць, ; незак.

  1. Міжвольна з шумам выдыхаць паветра праз нос пры раздражненні слізістай абалонкі.

  2. Утвараць рэзкія адрывістыя гукі пры нераўнамернай рабоце (пра маторы, механізмы і пад.; разм.).

  3. перан., на каго-што. Не звяртаць увагі, выказваючы пагарду да каго-н. (разм. груб.).

    • Чхаў я на яго.
    • Чхаў ён на такія загады.

|| зак. чхнуць, .

|| наз. чханне, .

|| прым. чхальны, .

  • Ч. газ.

чыгун, , м.

  1. Сплаў жалеза з вугляродам, больш крохкі, менш коўкі, чым сталь.

    • Выплаўка чыгуну.
  2. Гаршчок з такога сплаву.

    • Паставіць ч. у печ.

|| памянш. чыгунок, і чыгунчык, .

|| прым. чыгунны, .

чыгуналіцейны, .

Які мае адносіны да выплаўкі чыгуну (у 1 знач.)

  • Ч. завод.

чыгуналіцейшчык, , м.

Рабочы, які займаецца выплаўкай чыгуну, ліццём чыгунных вырабаў.

чыгунаплавільны, .

Тое, што і чыгуналіцейны.

  • Ч. завод.

чыгуначнік, , м.

Работнік чыгуначнага транспарту.

|| ж. чыгуначніца, .