Verbum

цэйтно́т

(ням. Zeitnot, ад Zeit = час + Not = неабходнасць)

1) недахоп часу на абдумванне чарговых хадоў пры гульні ў шахматы, шашкі;

2) перан. востры недахоп часу ў якой-н. справе.

цэлафа́н

(англ. cellophane, ад лац. cellula = клетка + гр. phanos = светлы)

тонкая празрыстая плёнка з цэлюлозы, якая выкарыстоўваецца для ўпакоўкі, а таксама ў паліграфіі, агародніцтве і некаторых іншых вытворчасцях.

цэліба́т

(лац. caelibatus, ад caelebs = нежанаты)

абавязковая бясшлюбнасць, устаноўленая для каталіцкага духавенства.

цэлюло́за

(фр. cellulose, ад лац. cellula = клетка)

рэчыва з хімічна апрацаванай драўніны, якое выкарыстоўваецца для вырабу паперы, штучнага шоўку і інш.

цэнз

(лац. census)

умовы, якія абмяжоўваюць карыстанне асобай тымі ці іншымі правамі (напр. узроставы ц., маёмасны ц., адукацыйны ц.).

цэнзу́ра

(лац. censura)

сістэма дзяржаўнага нагляду за друкам і сродкамі масавай інфармацыі.

цэнт

(англ. cent, ад лац. centum = сто)

разменная манета ЗША, Канады, Аўстраліі і некаторых іншых краін, роўная 1/100 грашовай адзінкі (долара, гульдэна).

цэнтр

(лац. centrum, ад гр. kentron = вастрыё)

1) пункт дакладна ў сярэдзіне геаметрычнай фігуры (напр. ц. акружнасці);

2) сярэдзіна, сярэдняя частка чаго-н. (напр. ц. горада);

3) месца сканцэнтравання якой-н. дзейнасці (напр. касмічны ц.);

4) буйны населены пункт, які мае адміністрацыйнае, культурнае значэнне для якой-н. мясцовасці, краіны (напр. раённы ц., прамысловы ц.);

5) вышэйшы орган кіравання якой-н. дзейнасцю (напр. дырэктывы цэнтра).

цэнтраліза́цыя

(фр. centralisation, ад лац. centralis = які знаходзіцца ў сярэдзіне)

сканцэнтраванне чаго-н. у адным цэнтры, аб’ядноўванне ў адным месцы, у адных руках (напр. ц. кіраўніцтва, ц. капіталу).

цэнтралі́зм

(фр. centralisme, ад лац. centralis = які знаходзіцца ў сярэдзіне)

сістэма кіравання, пры якой мясцовыя ўстановы, органы падпарадкаваны цэнтральнай уладзе, цэнтру.