Verbum

ната́цыя

(лац. notatio = заўвага)

1) вымова, настаўленне (напр. прачытаць каму-н. натацыю);

2) сістэма ўмоўных памет, якія прыняты ў пэўнай галіне дзейнасці (напр. шахматная н.).

нату́ра

(лац. natura = прырода)

1) рэальныя аб’екты рэчаіснасці, якія мастак назірае ў працэсе іх адлюстравання (напр. маляваць з натуры);

2) характар чалавека, тэмперамент (напр. уражлівая н., шырокая н.);

3) тавары, прадукты як сродак аплаты замест грошай (напр. разлічвацца натурай).

натураліза́цыя

(фр. naturalisation, ад лац. naturalis = прыродны)

1) наданне правоў грамадзянства або падданства іншаземцам;

2) поўнае асваенне арганізмамі новых умоў жыцця пры акліматызацыі.

натуралі́зм

(фр. naturalisme, ад лац. naturalis = прыродны)

напрамак у літаратуры і мастацтве, які імкнецца толькі да знешняга капіравання рэчаіснасці без ідэйнага асэнсавання.

натура́льны

(лац. naturalis = прыродны)

1) уласцівы прыродзе, адпаведны рэальнасці (напр. н-ыя ўмовы);

2) абумоўлены законамі прыроды (напр. н. прырост насельніцтва);

3) сапраўдны, не штучны (напр. н. шоўк);

4) непрытворны, шчыры (напр. н. смех);

5) які аплачваецца натурай (таварамі, прадуктамі), а не грашыма (напр. н-ая гаспадарка, н. падатак).

на́цыя

(лац. natio = племя, народ)

устойлівая супольнасць людзей, якая ўзнікла гістарычна на аснове агульнасці мовы, тэрыторыі, эканамічнага жыцця, культуры і асаблівасцей характару.

нацыяналіза́цыя

(фр. nationalisation, ад лац. natio = племя, народ)

перадача прыватнай уласнасці (зямель, прадпрыемстваў, банкаў, жылых будынкаў) ва ўласнасць дзяржавы.

неафі́т

(фр. néophyte, ад гр. neophytos)

1) той, хто нядаўна прыняў якое-н. веравызнанне;

2) новы прыхільнік якога-н. вучэння або грамадскага руху.

неафо́бія

(ад гр. neos = новы + phobos = страх)

паталагічны страх перад усім новым, перад зменамі ў прывычнай абстаноўцы.

негатыві́зм

(н.-лац. negativismus, ад лац. negativus = адмоўны)

1) мед. сімптом расстройства вышэйшай нервовай дзейнасці, які праяўляецца ў супраціўленні знешнім уздзеянням;

2) нематываванае імкненне дзейнічаць насуперак;

3) адмаўленне чаго-н.