Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

СкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

Адме́тны, адметна (БРС, Гарэц., Др.-Падб.) да меціць (гл.).

Адміністра́тар (БРС), ст.-бел. администраторъ ’кіраўнік, загадчык’ (1544) (Булыка, Запазыч.) праз польск. administrator з лац. administrator або непасрэдна з лацінскага.

Адміра́л (БРС). Новае запазычанне праз рус. адмирал (Крукоўскі, Уплыў, 82) з шведскага. Шанскі, 1, А, 48. Параўн. Фогарашы, SSlav., 4, 63. Інакш Фасмер, 1, 62.

Адміралце́йства. Запазычанне з рус. (Гіст. мовы, 2, 142), дзе неалагізм XVIII ст. (Шанскі, 1, А, 49).

Адмо́ўны (Нас., Гарэц., БРС, КТС), ст.-бел. отмовный (1506) (Нас. гіст.). Магчыма, з ст.-польск. odmówny ’тс’ (Параўн. Гіст. мовы, 2, 143).

Адму́лак, атмулак ’частка сахі’ (Смулк.) да муліць (гл.).

Адмысло́вы ’асобы, спецыяльны’ (КЭС, БРС, Бір. дыс., Др.-Падб.), адумысловец ’спецыяліст’ (Гарэц., Др.-Падб.), адумыслоўнасць ’спецыяльнасць’ (Гарэц.), адумысля ’спецыяльна’ (Др.-Падб.), адмыслова ’добра, прыгожа; асобна’ (Бір. дыс.) да мысль. Параўн. польск. umysłowy, umysłowiec. Беларускае слова ўзнікла як культурнае новаўтварэнне ў 20‑я гады XX ст.

Адмянці́ць ’крэпка пабіць’ (Шат.). Магчыма, польскі ўплыў (Польск. miąć ’мяць’ × męczyć ’мучыць’).

Аднаві́ць, ст.-бел. отновити (1615) (Нас. гіст.), отновлену быти (1347) (Нас. гіст.). Гл. новы.

Аднаво́р ’сяўба ў адну руку’ (Сцяшк. МГ), ’адзін раз узаранае поле’ (Шат.) < адна‑ор да араць (гл.).