Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

СкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

Куцерма́, куцерэ́мка ’звада, шум, неразбярыха’ (ТС, Мат. Гом.). Параўн. кутарма (гл.).

Ку́цік1 ’парсючок’ (ТС). Утворана ад падзыўных слоў. Гл. куцу-куцу.

Ку́цік2 ’абламаны нож’ (ТС). Да куцьц (гл.).

Ку́цік3 ’той, хто застаўся (прайграў) пры гульні ў скокі’ (ТС). Параўн. куца (гл.).

Куціня́цца ’казытаць’, параўн. літ. kutinėti, kutenti ’тс’ (Сл. паўн.-зах., 2, 592), ’шчыпацца’ (Сцяшк. Сл.). Балтызм.

Куцо́бка1 ’кульба’ (Мат. Гом.). Да куцы (гл.). Параўн. куцобки2.

Куцо́бка2 ’кукса’ (Юрч.). Да куцы (гл.). Суфіксацыя на ‑оба (як худы > худоба) (Сцяцко, Афікс. наз., 119). Суфікс ‑ка з памяншальнай семантыкай.

Куцо́бка3 ’куцы, нізкарослы’ (Бяльк.). Да куцобка2 (гл.). Гл. куцы.

Куцу́біна ’прэнт’ (Касп.). Да куцобкаі (гл.). Утворана ад куцоба пры дапамозе суфікса ‑іна (параўн. дубіна).

Куцува́ць ’знаходзіцца ў стане цечкі’ (Сл. паўн.-зах.). Гл. куцавацьʼі.

Куцу́к1 ’камячок засохлага гною на поўсці жывёлы’ (Сл. паўн.-зах.). Параўн. куцаць (гл.).

Куцу́к2 ’касмыль’ (Жыв. сл., З нар. сл.). Да куцук© (гл.).

Куцу́льбіна (экспр.) ’нос’ (ТС). Пры дапамозе суфікса ‑уль утворана куцуль (ад куцы). Параўн. насуль (ад нос) (Сцяцко, Афікс. наз., 122). Далейшае словаўтварэнне па аналогіі з куцу віна (гл.).

Куцучкі ’падвей’ (Сл. паўн.-зах.). Да куцук^ (гл.). Параўн. сінанімічную назву падвею: зайцы (Кіс., 50).

Ку́цу-ку́цу, куць-куць ’выгукі, якімі падклікаюць свіней’ (ТС, Сл. паўн.-зах., Нар. сл.). Укр. куць‑куць ’падзыўныя для свінні’, літ. kuc‑kuc ’тс’.