Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

СкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

Куш ’стаўка ў гульні’ (ад франц. couche ’тс’ — ТСБМ, 2, 765). Запазычана з французскай мовы праз рускую (Шанскі, 2, 8, 463).

Куша́к ’пояс, дзяга’. Параўн. рус. кушак (Сл. паўн.-зах., 2, 595; Бяльк.). Укр. кушак, рус. кушак, ст.-рус. кушакъ. Запазычанне з тур. kušak ’тс’ (Фасмер, 2, 439).

Ку́шаць ’есці’ (Сл. паўн.-зах., Бяльк., Гарэц.). Укр. кушати, рус. кушать ’тс’, серб.-харв. ку̏шати ’каштаваць’, славен. kúšati ’тс’. Разарваны арэал распаўсюджання сведчыць аб праславянскім характары гэтага слова. Прасл. kusiti < гоц. kausjan (аблаўтная форма kiusan ’каштаваць’) (Мартынаў, Лекс. взаим., 7–72).

Ку́шачка ’гняздзечка’ (Яруш., Янк. БП). Да кучачка. Гл. кучках. Маічыма, пад уплывам птушачка.

Ку́шла ’неахайны’. Параўн. літ. kušlas ’хто аброслы вала самі’ (Сл. паўн.-зах., 2, 595). Балтызм.

Ку́шлы ’няздатны, хворы, слабы’, ’блізарукі, сляпы’. Параўн. літ. kušlas ’тс’ (Сл. паўн.-зах., 2, 595–596). Балтызм.

Кушлякі́ ’пушок, які аддзяляецца ў працэсе ткання’ (Влад.). Першапачаткова ^пашлякі. Да кашлаты (гл.).

Кушма́к ’лабок’ (Сл. паўн.-зах.). Параўн. літ. kūšmakas ’палавыя органы жанчыны’ (Там жа, 2, 596). Балтызм.

Кушма́рыцца ’балавацца з агнём’, ’важдацца’ (Нар. сл.). Гл.’ кушмерыць.

Кушме́рыць ’горача напальваць печ’ (Нар. словатв.). Параўн. кухлшрыць (гл.).