Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

СкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

Кумса́ты ’бязрогі’ (Жыв. сл.). Да кумса (гл.).

Кумша́ ’сівец’. Параўн. літ. kimša ’мох’ (Сл. паўн.-зах., 2, 570). Структура слова сведчыць на карысць балт. паходжання, але дакладнай крыніцы не знойдзена.

Кумы́с ’напітак з малака кабылы’ (ТСБМ). Запазычанне праз рус. з тат. кымызъ ’тс’ (Шанскі, 2, 8, 444).

Кумя́ш ’густы суп’ (Сцяшк. Сл.). Да *камяж ад камок. камяк. Нерэгулярнае ўтварэнне. Імёны на ‑яж адпрыметнікавага паходжання (параўн. густыгусцяж) (Сцяцко, Афікс. наз., 97).

Ку́на ’куніца’ (Рам., Мат., Сцяц. Нар., Шн., Сцяшк. Сл.). Укр. купа, рус. купа, ст.-рус. купа ’тс’, балг. купа, макед. купа, серб.-харв. купа, славен. kuna ’тс’, польск. kuna, чэш. kuna, славац. kuna, в.-луж. kuna, н.-луж. kuna ’тс’. Прасл. kuna мае генетычна тоесны адпаведнік: ст.-прус. сайпе ’тс’, літ. kiaune, лат. сайпа ’тс’. Іншыя паралелі ненадзейныя (параўн. Слаўскі, 3, 366–367).

Куна́да ’бульба’ (Сцяшк., Кіс., Гарэц., Сцяц., Федар. Рук ). Запазычанне з літ. kunodä ’тс’.

Куна́ты ’густы, купчасты’ (Сл. паўн.-зах., Нар. лекс.), ’вастраверхі’ (Сцяшк. Сл.). Да куна (гл.)?

Куна́цца ’Спатыкацца, аступацца’ (Сл. паўн.-зах.). Ці не балтызм? Параўн. літ. kunóti ’біць, удараць’, калі *купаць азначала ’удараць’, кунацца — ’ударацца’.

Ку́ндзевы ’худы, змарнелы’ (ТС). Да кундзель (гл.).

Кундзі́ль ’недарослы’ (Яўс.). Да кундыль (гл.). Сувязь гэтых слоў пацвярджаецца каш. kuundäl ’малое дзіця’.