Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

СкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

Ку́шнер ’рамеснік, які вырабляе шкуры на футра і шые з футра’ (ТСБМ, Нас., Сл. паўн.-зах., КЭС, лаг., Грыг., Гарэц.). Ст.-бел. кушнеръ ’кушнер’ (з 1486 г.) запазычанне праз польск. kusznierz ’кушнер’ з с.-в.-ням. kürsenaere ’тс’ (Булыка, Запазыч., 183; параўн. Слаўскі, 3, 437–438).

Кушне́рка ’мехавая шапка’ (Шат., Сцяшк. Сл., Нар. сл.). Да кушнер (гл.).

Кушо́т ’сівец, Nardus L.’ (Сл. паўн.-зах.). Параўн. літ. kešetys ’трава, падобная на хвошч’ (Сл. паўн.-зах., 2, 596; Шатал.), параўн. літ. kūšažole, kūšgemriai ’шорсткая трава, якая расце каля балота’, kušenos ’рэшткі саломы або сена’ (Весці, 1969, 4, 125). Балтызм.

Ку́шпель ’чалавек невялікага росту’ (Цыхун). Параўн. польск. kuszpiel ’маленькі ножык’ < літ. kušpielis ’тс’ (Лаўчутэ, Балтизмы, 73–74).

Ку́штаць (яйцы) ’стукаць аб зубы, правяраючы чыё яйцо мацнейшае’ (Сержп. Пр., З нар. сл., Нар. словатв., Янк. I). Няясна.

Кушы́н ’гліняная пасудзіна з ручкай для малака, збанок’ (З нар. сл., Жд. 2., Юрч.). Укр. кувшин, рус. кувшин ’тс’. Запазычанне з балтыйскіх моў. Непасрэдная крыніца не засведчана, але *kaušinas < kaušas (літ. kaušas ’коўш’). Параўн. коуш (гл.) (Лаўчутэ, Балтизмы, 39).

Кушы́нкі ’гарлачык жоўты, Nuphar luteum L.’ (Кіс.). Да кушын (гл.). Параўн. семантыку гарлачык.

Кушы́цы ’два кіі, на якія чаплялі ніт’ (Нар. лекс.). Відаць, да кашыцы. Гл. кош.

Кушэ́тка ’невялікая канапа з узгалоўем, але без спінкі’ (франц. coucheite) (ТСБМ, Сцяшк.). Запазычанне праз рус. кушетка ’тс’ з франц. мовы (Шанскі, 2, 8, 464).