Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

празва́ць, ‑заву, ‑завеш, ‑заве; ‑завём, ‑завяце; зак., каго-што.

Даць мянушку. Сын быў рыжы, і яго яшчэ малым празвалі Рыжы Пятрук. Карпюк. У Малінаўцы.. [Юзіка] за высокі рост, сілу і грубы голас празвалі Громам. Чарнышэвіч.

празвіне́ць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак.

1. Утварыць звонкі, высокі гук. Ужо празвінеў першы званок, а Павел усё яшчэ не з’яўляўся. Шахавец. // Пачуцца, прагучаць (пра звонкі гук, голас). Танклявы галасок маленькай Верачкі празвінеў за сталом так нечакана, што ўсе сціхлі і павярнуліся да яе. Каршукоў.

2. перан. Стаць вядомым. [Аксіння:] — Глінчыха вунь, Наталька Чарнавус ды другія некаторыя гэтым летам на ўвесь раён празвіняць. Кулакоўскі. [Баяніст:] Наш ансамбль будуць запісваць для радыё. І пра цябе [Гэлю] запішуць. На ўвесь свет празвініш! Губарэвіч.

3. Звінець некаторы час.

празе́ктар, ‑а, м.

Урач-патолагаанатам, які займаецца анатаміраваннем трупаў.

[Ад лац. prosector — той, хто рассякае.]

празе́ктарскі, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да празектара.

2. у знач. наз. празе́ктарская, ‑ай, ж. Памяшканне (у бальніцы, клініцы), дзе анатаміруюць труны.

празе́ктарства, ‑а, н.

Дзейнасць, пасада празектара.

празекту́ра, ‑ы, ж.

1. Патолагаанатамічнае аддзяленне пры лячэбных або навучальных медыцынскіх установах.

2. Тое, што і празектарства.

празелі́т, ‑а, М ‑ліце, м.

Кніжн.

1. Той, хто прыняў новую веру.

2. Новы і гарачы прыхільнік чаго‑н.

[Грэч. prosēlytos.]

празелі́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Кніжн. Жан. да празеліт.

празеліты́зм, ‑у, м.

Кніжн.

1. Імкненне распаўсюдзіць сваю веру, абярнуць іншых у сваю веру.

2. Гарачая адданасць якому‑н. вучэнню, якім‑н. перакананням.

пра́зем, ‑у, м.

Мінерал, разнавіднасць кварцу светла-зялёнай афарбоўкі.

[Ад грэч. prasinos — светла-зялёны.]