Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

ашча́длівы, ‑ая, ‑ае.

Якому ўласціва ашчадлівасць; эканомны.

ашча́дна, прысл.

З ашчаднасцю, беражліва; эканомна. Я .. хацеў зірнуць праз вагоннае акно на знаёмыя месцы, а пасля выйсці на перон станцыі, з імем якой так багата звязана таго, што я ашчадна нашу ў сваёй памяці. Галавач. Не хапаючыся, не высільваючыся, ашчадна трацячы сілу, мерным спрактыкаваным рухам вадзіў.. [Васіль] касою. Мележ.

ашча́днасць, ‑і, ж.

Уласцівасць ашчаднага (у 1 знач.). Трохі сагнуўшы спіну, вясёла хадзіў дзед па раллі, клапатліва рассыпаў зерне, як некалі даўно, уперад — з такой ашчаднасцю і гаспадарлівасцю. Каваль.

ашча́дны, ‑ая, ‑ае.

1. Тое, што і ашчадлівы.

2. Які мае адносіны да захоўвання грашовых укладаў. Ашчадная каса.

ашчані́цца, ашчэніцца; зак.

Нарадзіць, прывесці шчанят (пра суку, лісу, ваўчыцу).

ашчапе́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., каго-што.

Разм. Моцна абхапіць, абняць. Ашчаперыўшы.. рыжаватую сынаву галаву,.. [Агата] моцна заплакала на ўсю хату. Мурашка.

ашчапі́ць, ашчаплю, ашчэпіш, ашчэпіць; зак., каго-што.

Разм. Тое, што і абшчапіць. — Андрэйка! — ускрыкнула.. [бабулька Макрына], ашчапіла ўнука жылістымі рукамі за шыю і пацалавала яго ў лоб. Дуброўскі.

ашчарэ́піць, ‑плю, ‑піш, ‑піць; зак., каго-што.

Разм. Тое, што і ашчаперыць. — Та-ата! — усклікнуў Марык і спрытна ашчарэпіў бацьку за шыю. Пальчэўскі.

ашчаслі́віць, ‑ліўлю, ‑лівіш, ‑лівіць; зак., каго.

Зрабіць каго‑н. шчаслівым; прынесці радасць каму‑н. Кіра, відаць, баіцца не за шчасце, а самога шчасця — ці справіцца з ім, ці будзе варта яго, ці таксама ашчаслівіць таго, хто ашчаслівіў яе. Карпаў. [Тварыцкаму] хацелася і ашчаслівіць дачку, і адарвацца, адрачыся, ачысціцца ад свайго мінулага, знішчыць у сабе ўсе яго сляды. Кудраўцаў.

ашчаслі́ўлены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад ашчаслівіць.