Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

прышрубо́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да прышрубаваць.

прышч, ‑а, м.

Невялікі запалёны бугарок, гнайнічок на скуры. Тады з натоўпу выйшаў мардаты дзяцюк у кароткім шэрым пінжаку. На носе і падбародку — прышчы. Бажко.

прышча́васць, ‑і, ж.

Уласцівасць прышчавага.

прышчава́тасць, ‑і, ж.

Разм. Уласцівасць прышчаватага. Прышчаватасць скуры.

прышчава́ты, ‑ая, ‑ае.

Разм. Пакрыты прышчамі, з прышчамі. Прышчаваты твар. □ Да іх адвярнуўся злосны твар прышчаватага рэгістратара. Бядуля. З хаты выйшла прышчаватая дзяўчына — нейкая Нохімава, казалі, сваячка. Мележ.

прышча́вы, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і прышчаваты.

прышчамі́ць, ‑шчамлю, ‑шчэміш, ‑шчэміць; зак., каго-што.

Заціснуць, зашчаміць паміж кім‑, чым‑н. Немачка здзіўлена прышчаміла зубамі румяную ніжнюю губку і змоўкла. Брыль. Зноў сунуў руку пад вечка, ды якраз у гэты момант жанчына села на кашолку і балюча прышчаміла Сцёпку руку. Хомчанка.

•••

Прышчаміць хвост каму — паставіць каго‑н. у цяжкае, безвыходнае становішча.

прышчамля́цца, ‑яецца; незак.

Зал. да прышчамляць.

прышчамля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе.

Незак. да прышчаміць.

прышчапі́цца, ‑шчэпіцца; зак.

1. Зрасціся з другой раслінай (пра чаранок, вочка).

2. Выклікаць у арганізме патрэбную рэакцыю ў выніку прышчэпкі (пра вакцыну). Воспа прышчапілася.

3. перан. Замацавацца, укараніцца, прыжыцца. У нас да газетнай і кніжнай мовы прышчапілася слова «адбіць». Чорны. Цяжкая спадчына ад праклятай мінуўшчыны прышчапілася чалавеку. Кудраўцаў.