збо́рны, ‑ая, ‑ае.
1. Які з’яўляецца месцам збору, збірання каго‑н. Зборны пункт. □ У воласці, у зборным пакоі, калі зайшоў туды Тарэнта, каля стала цэлым натоўпам стаялі сяляне. Галавач. // у знач. наз. збо́рная, ‑ай, ж. У дарэвалюцыйнай вёсцы — памяшканне, плошча, дзе рабіліся сходы грамады. Настаўнікі пераступілі парог і апынуліся на зборнай. Зборная была прасторная, як абора. Колас.
2. Пабудаваны, сабраны з гатовых асобных частак, блокаў і пад. Зборныя канструкцыі. Зборны дом. // Які служыць для зборкі такіх збудаванняў, канструкцый. Зборныя дэталі. Зборны жалезабетон. // Заснаваны на прымяненні метаду зборкі асобных гатовых частак. Зборнае будаўніцтва.
3. Састаўлены з разнародных частак, прадметаў. Зборная мэбля. □ Вялікае селішча мела падабенства .. да зборных выселак. Чорны.
4. Які складаецца з асоб, сабраных з розных месц, арганізацыя. Зборная каманда. Зборны аркестр. □ Публіка была зборная і разнастайная, мяшчанская і абывацельская. Гартны. // у знач. наз. збо́рная, ‑ай, ж. Спартыўная каманда, якая складаецца з лепшых спартсменаў розных каманд. Зборная СССР. Зборная Мінска па валейболу.
5. Які абагульняе характэрныя прыметы шэрагу аднародных прадметаў, з’яў і пад. Зборны літаратурны вобраз.
6. У граматыцы — які абазначае сукупнасць, колькасць прадметаў або асоб, што ўспрымаюцца як адзінае цэлае. Зборныя назоўнікі. Зборныя лічэбнікі.
збо́рня, ‑і, ж.
Разм.
1. Сход, сходка; зборышча. Зборня ўнялася і перайшла да звычайных разважанняў, жартаў, смеху і піскаў. Гартны.
2. Уст. Памяшканне, дзе адбываліся сходы грамады; зборная. На ганку перад зборняю спаткаў Лабановіча валасны стораж дзед Піліп. Колас.
збо́ршчык, ‑а, м.
1. Той, хто займаецца зборам чаго‑н. Зборшчык членскіх узносаў. Зборшчык подпісаў.
2. Рабочы, які займаецца зборкай 1. Брыгада зборшчыкаў. Слесар-зборшчык.
збо́рышча, ‑а, н.
Разм.
1. Вялікі натоўп людзей. [Стары] паварочваецца, аглядае зборышча, затрымлівае позірк на цыганцы, што плача. Лупсякоў.
2. Сход, сходка для сумеснай работы, сумеснага адпачынку і пад. Алесь Баравік, хаця на заводзе быў навічок, ужо ведаў пра гэтыя традыцыйныя маладзёжныя зборышчы. Шыцік. [Сымон:] Скажыце ж мне хоць: нашто гэта зборышча склікаецца? Купала.
збо́ўтацца, ‑аецца; зак.
Боўтаючыся, перамяшацца (пра вадкасць, вадкі раствор). Малако збоўталася.
збо́ўтаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Боўтаючы, перамяшаць (вадкасць, вадкі раствор). Збоўтаць лякарства.
збо́ўтвацца, ‑аецца; незак.
1. Незак. да збоўтацца.
2. Зал. да збоўтваць.
збо́ўтваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да збоўтаць.
збоч,
Разм.
1. прысл. Тое, што і збоку (у 1 знач.); побач, паблізу. [Груша] ледзь не стукалася сваім голлем у шыбіны, але расла яна трохі збоч, злева, і не замінала глядзець. Чыгрынаў. Абедзве кашулі ляжалі ля Міхася: новая — збоч, а старая крыху далей. Савіцкі.
2. прыназ. з Р. Побач з кім‑, чым‑н., каля каго‑, чаго‑н. Збоч дарогі весела патрэсквае вогнішча. Асіпенка.