Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

прысёрбваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., што.

Разм. Піць невялікімі глыткамі, з лёгкім шумам. Ён прысёрбваў са сподачка чай, а ўсе прыгнечана маўчалі. Дуброўскі.

прысі́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., каго і без дап.

Разм. Прымусіць зрабіць што‑н.

прысі́льваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да пры сі ліць.

прыскака́ць, ‑скачу, ‑скачаш, ‑скача; зак.

1. Скачучы, наблізіцца да чаго‑н., апынуцца дзе‑н. Тады падняўся з кювета і на адной назе прыскакаў да машыны той баец, што назваўся шафёрам. Кулакоўскі. [Вавёрка] учора была на гэтай яліне і пакінула некалькі нераструшчаных шышак, каб заўтра прыскакаць і датрушчыць іх. Лобан.

2. Прыехаць на кані наўскач (верхам або ў экіпажы, фурманцы). Неўзабаве на плошчу прыскакалі казакі. Гурскі. Запраглі мы па пары коней лепшых, расселіся на дзве фурманкі ў форме паліцаяў ды без супынк[у] ад лесу да Дабрадзееўкі гадзіны за дзве і прыскакалі. Шамякін.

прыска́кваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

1. Незак. да прыскакаць.

2. Падскакваць; прытанцоўваць.

прыска́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., што.

Абл. У выразе: прыскаліць вочы (вока) — прыжмурыцца. Гантман прыскаліў вока, быццам прыгадваючы, якая б магла быць такая сума, што дасталася Цітковаму брату. Лобан.

прыскарэ́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. прыскорваць — прыскорыць і прыскорвацца — прыскорыцца.

2. Тое, што і паскарэнне.

прысква́раны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад прыскварыць.

2. у знач. прым. Запраўлены сквараным салам. Булёнчык прысквараны... І бабы ядуць і мужчыны. Пташнікаў.

прысква́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., што.

1. і чаго. Дадаткова наскварыць, саскварыць. Прыскварыць сала.

2. Заправіць сквараным салам; заскварыць. Прыскварыць булён.

прыско́к, ‑у, м.

Невялікі скачок; падскок. Слава падхапіў кацялок і з прыскокам пабег да вады. Шыловіч.