Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

прыме́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. прымешваць ​2 — прымяшаць.

2. Тое, што прымешана; прымесь, дамешак. Квас гэты смачны, яго пах адмысловы, у ім адчуеш не толькі водар бярозы, але і травы з прымешкай сасновай жывіцы. Пестрак.

прымёрзлы, ‑ая, ‑ае.

1. Які прыстаў, прымёрз да чаго‑н. пад уздзеяннем марозу. Млелі на сонцы цэлыя плашкі лёду з прымёрзлымі пластамі саломы. Вітка. У дварах жа стаялі драбіны з чорнымі ад прымёрзлай гразі кал[ёса]мі... Чорны.

2. Трохі, няпоўнасцю замёрзлы; падмёрзлы. [У бацькавай торбе] часамі не толькі прымёрзлы хлеб застаецца, але і скварка ці кавалак каўбасы. Брыль.

прымільга́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Стаць звычайным, прывычным, страціць арыгінальнасць (пра тое, што часта сустракаецца). Прымільгаліся палі, лясы, лугавіны і здаваліся шэрымі, аднолькавымі. Чарнышэвіч. Канстанцін Міхайлавіч вельмі трапна парадзіруе акамянелыя звароты, што сапраўды прымільгаліся ў неразборлівай прозе. Лужанін.

прыміна́цца, ‑аецца; незак.

1. Незак. да прымяцца.

2. Зал. да прымінаць.

прыміна́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да прымяць.

прымі́ранасць, ‑і, ж.

Стан прыміранага; заспакоенасць.

прымі́раны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад прымірыць.

2. у знач. прым. Які прымірыўся, пагадзіўся з кім‑н.; заспакоены. Потым .. [Марына Паўлаўна і Вера] прыміраныя, блізкія, з дружнай энергіяй узяліся за сваю супольную работу. Зарэцкі.

прыміра́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да прымірыцца.

2. Зал. да прыміраць.

прыміра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да прымівыць.

прыміры́цель, ‑я, м.

Той, хто прымірае каго‑н. з кім‑н. Выступаць у ролі прымірыцеля.