Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

прылі́пчывы, ‑ая, ‑ае.

1. Які лёгка і добра прыліпае, прыстае. Прыліпчывая гразь. Прыліпчывая смала.

2. перан. Разм. Які лёгка перадаецца іншым; заразны. Прыліпчывая хвароба.

3. перан. Разм. Надакучлівы, назойлівы. Прыліпчывы чалавек. Прыліпчывы субяседнік.

прылі́стак, ‑тка, м.

Лістападобны парастак, які знаходзіцца ў аснове ліста некаторых раслін.

прылітава́цца, ‑туецца; зак.

Тое, што і прыпаяцца.

прылітава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., што.

Тое, што і прыпаяць. У гэты ж дзень да .. [механіка] прыкаціў свой веласіпед Несцер Іпатавіч, у якім трэба было нешта прылітаваць. Дубоўка.

прыліто́ўванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. прылітоўваць — прылітаваць.

прыліто́ўвацца, ‑аецца; незак.

1. Незак. да прылітавацца.

2. Зал. да прылітоўваць.

прыліто́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да прылітаваць.

прыліто́ўка, ‑і, ДМ ‑тоўцы, ж.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. прылітоўваць — прылітаваць.

прылі́ў, ‑ліву, м.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. прыліваць — прыліць.

2. Перыядычны пад’ём узроўню акіяна, мора. [Дно] знаходзілася досыць высока і залівалася вадой толькі ў час прыліву. Маўр.

3. Паяўленне каго‑, чаго‑н. у вялікай колькасці; прыток. Прыліў рабочай сілы. Прыліў грашовых сродкаў. □ Сталінградская бітва выклікала новы прыліў байцоў у рады народных мсціўцаў. Залескі. У канцы 50‑х гадоў закончыўся прыліў у паэзію тых, хто памятаў вайну непасрэдна, на вачах у каго яна праходзіла. Лойка. // перан. Пра адчуванне паўнаты сіл, энергіі, пачуцця. [Лабановіч] адчуў прыліў бадзёрасці, новай сілы, жаданне змагацца за сваё месца ў жыцці і за ўсіх добрых людзей. Колас. Антон Лескавец ажно задыхнуўся ад раптоўнага прыліву злосці і крыўды за сваю памылку. Шамякін.

4. перан. Уздым у развіцці чаго‑н. Прыліў рэвалюцыйнага руху. □ Пачалі арганізоўвацца калгасы. Не адну ночку сядзелі напралёт. Былі прылівы і адлівы. Гурскі.

5. Спец. Патаўшчэнне на адлітай дэталі. Бакавы прыліў бэлькі. Абсячы прылівы.

прылі́ўны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да прыліву, утвараецца прылівам (у 2 знач.). Прыліўная хваля. Прыліўнае цячэнне.