Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

экстра́ктар, ‑а, м.

1. Прыстасаванне для даставання, выцягвання чаго‑н. Рыбалоўны экстрактар. Ружэйны экстрактар.

2. Апарат для экстрагавання.

экстра́ктны, ‑ая, ‑ае.

Звязаны з прыгатаваннем экстракту. Экстрактны цэх.

экстракты́ўнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць экстрактыўнага. Экстрактыўнасць чаю.

экстракты́ўны, ‑ая, ‑ае.

Спец.

1. Атрыманы шляхам экстрагавання. Экстрактыўныя рэчывы.

2. Які мае ўласцівасці экстракту.

экстракцы́йны, ‑ая, ‑ае.

Спец.

1. Які мае адносіны да экстракцыі (у 2 знач.). Экстракцыйны спосаб атрымання алею. // Прызначаны для экстракцыі. Экстракцыйная ўстаноўка.

2. Які атрымліваецца шляхам экстракцыі (у 2 знач.). Экстракцыйная мука.

экстра́кцыя, ‑і, ж.

Спец.

1. Аперацыя выдалення зуба.

2. Раздзяленне цвёрдых ці вадкіх сумесей пры дапамозе апрацоўкі іх рознымі растваральнікамі; экстрагаванне.

[Ад лац. extractio — выцягванне, здабыванне.]

экстралінгві́стыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.

Галіна мовазнаўства, якая вывучае сукупнасць этнічных, сацыяльных, геаграфічных і іншых фактараў, непарыўна звязаных з развіццём і функцыяніраваннем мовы.

экстралінгвісты́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да экстралінгвістыкі. Экстралінгвістычныя фактары.

э́кстраннасць, ‑і, ж.

Уласцівасць экстраннага. Экстраннасць камандзіроўкі.

э́кстранны, ‑ая, ‑ае.

1. Паспешны, неадкладны, тэрміновы. Экстранная тэлеграма. □ Машыніст заўважыў хлопчыка тады, калі ўжо і экстраннае тармажэнне не магло памагчы... Васілёнак. Шэмет папрасіў слова для экстраннага паведамлення. Лобан.

2. Які патрабуе неадкладнага ўмяшання, вырашэння і пад.; надзвычайны, непрадугледжаны. Сёння дзень не аперацыйны, калі не будзе якога экстраннага выпадку, то можна адчуваць сябе вальней. Арабей.