Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

экспрэсіяні́стка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Жан. да экспрэсіяніст.

экспрэсіяністы́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да экспрэсіянізму, экспрэсіяніста. Экспрэсіяністычны стыль. Экспрэсіяністычная выстаўка.

экспрэсіяні́сцкі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да экспрэсіянізму, экспрэсіяніста.

экспрэ́сны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да экспрэса. Экспрэсны састаў.

экспрэ́с-інфарма́цыя, ‑і, ж.

Навуковая або навукова-тэхнічная інфармацыя, якая аператыўна публікуецца ў друку. Экспрэс-інфармацыя аб лексічных новаўтварэннях і запазычаннях.

экста́з, ‑у, м.

Найвышэйшая ступень захаплення, пры якой чалавек даходзіць да самазабыцця; непрытомна-раз’юшаны стан. Буйства пажару знаходзіла жывое водгулле ў Цімохавай душы, пазнаваўшай цяпер вышэйшы экстаз радасці з поваду разбурэння.. гнязда яго адвечных класавых ворагаў. Колас. Алеся стаяла ў царкоўным хоры ў нейкім містычным экстазе і спявала велічныя харалы. Рамановіч. Голас дразда-белабровіка паступова ўзвышаўся.., а потым і наогул белабровік зайшоўся спевам найвышэйшага радаснага экстазу. Кірэенка.

[Грэч. ékstasīs — раз’юшанасць, захапленне.]

экстаты́чнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць экстатычнага. Тое, што мы чытаем у Грамыкавай «нібы паэме», — гэта ўжо такая экстатычнасць, такое жаданне абы падражніць аматара старызны, такая самацэннасць навацый, якія чэрпаюць, як правіла, з саміх сябе. Бярозкін.

экстаты́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да экстазу. Эксгатычны стан. Экстатычны момант. // Прасякнуты экстазам, які выражае экстаз. Экстатычны танец.

э́кстра, нескл. прым.

Самы лепшы, найвышэйшы (пра сорт, якасць, гатунак тавару). Масла экстра.

[Ад лац. extra — звыш меры, занадта.]

экстра...

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню словам «звыш», «па-за», «дадаткова», напрыклад: экстраардынарны, экстрапаляцыя.

[Ад лац. extra — звыш, па-за.]