Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

прышчыпну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., што.

Спец. Адшчыпнуць вяршок парастка для спынення яго росту і ўзмацнення прытоку пажыўных рэчываў да іншых органаў расліны. Прышчыпнуць вусы агуркоў.

пры́шчыцца, ‑чыцца; незак.

Абл. Пячыся, пражыцца. Рошчына Падышла ў дзяжы — Дзяжа ацалела на ўзлеску. Хутка прышчыліся праснакі: З пажарышча толькі патэльня. Барадулін.

прышчэ́млены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад прышчаміць.

прышчэ́млівацца, ‑аецца; незак.

Зал. да прышчэмліваць.

прышчэ́мліваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да прышчаміць.

прышчэ́п, ‑а, м.

Расліна, якой перасаджаны орган іншай расліны; прышчэпленая расліна. [Картуль] пасадзіў пад рэчку сад з калгасных прышчэпаў. Пташнікаў. У гэтую восень будуць гатовы да перасадкі сорак тысяч прышчэпаў. Паслядовіч.

прышчэ́па, ‑ы, ж.

Тое, што і прышчэп.

прышчэ́пак, ‑пка, м.

Частка расліны, якая перасаджваецца на тканку іншай расліны, каб перадаць пэўныя ўласцівасці.

прышчэ́пачны, ‑ая, ‑ае.

Які выкарыстоўваецца ў прышчэпцы (у 1 знач.), паяўляецца ў выніку прышчэпкі (у 1 знач.). Прышчэпачныя кампаненты.

прышчэ́пка, ‑і, ДМ ‑пцы; Р мн. ‑пак; ж.

1. Дзеянне паводле дзеясл. прышчапіць ​1 (у 1, 2 знач.).

2. Прышчэпачны прэпарат.

3. Тое, што і прышчэп. Нарэшце Ваня зайшоў да гаспадара, у якога яшчэ зусім не было саду, а ў агародзе тырчала ўсяго толькі каля дзесятка прышчэпак. Кулакоўскі.

4. Заціскачка для прымацавання чаго‑н. На зямлі ў тазіку было яшчэ ладна бялізны, адкуль Таня брала яе.. А на шыі ў Тані вянком віселі прышчэпкі. Паўлаў. [Янушак] надзеў .. шаўковую кашулю і белы ў чорную палоску гальштук з прышчэпкай. Дайліда.

•••

Пастэраўскія прышчэпкі — прышчэпкі супраць шаленства.