Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

прато́н, ‑а, м.

Спец. Стабільная элементарная часцінка рэчыва з дадатным электрычным зарадам, якая ў спалучэнні з электронам утварае атам.

[Ад грэч. protōs — першы.]

прато́паць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Разм. Тое, што і пратупаць. Ляпнуўшы дзверцамі кабіны, па двары пратопаў Васіль. Даніленка. Дзіця так і заснула ў яго на руках — бруднае, схуднелае і стомленае, бо, відаць, за гэтыя дні нямала пратопала на сваіх ножках. Чыгрынаў.

прато́птвацца, ‑аецца; незак.

1. Незак. да пратаптацца (у 1, 2 знач.).

2. Зал. да пратоптваць.

прато́птваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да пратаптаць.

прато́раны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад пратарыць.

2. у знач. прым. Пракладзены яздой, хадзьбой (пра дарогу і пад.). Па пратораных дарогах ехаць небяспечна, наўпрасцяк — снег глыбокі, ды і след па цаліне адразу выдасць. Шамякін. Вясна... Пачарнелі сляды На счарсцвелым зімовым снягу. І цурочкі бурлівай вады На пратораны шлях пабягуць. Хведаровіч.

прато́ргаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Торгаць некаторы час.

прато́чаны 1, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад пратачыць ​1.

прато́чаны 2, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад пратачыць ​2.

прато́чвацца, ‑аецца; незак.

Зал. да праточваць.

прато́чваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да пратачыць ​1.

прато́чка, ‑і, ДМ ‑чцы, ж.

Дзеянне паводле дзеясл. праточваць — пратачыць ​1 (у 1 знач.).