Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

зама́сліваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да замасліць.

зама́сліцца, ‑люся, ‑лішся, ‑ліцца; зак.

1. Запэцкацца маслам, чым‑н. тлустым; зашмальцавацца. Рукавы замасліліся.

2. Заблішчаць ад моцнага жадання, задавальнення і пад. (пра вочы). Маленькія Кандратавы вочкі замасліліся. Колас.

зама́сліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., каго-што.

Запэцкаць маслам, чым‑н. тлустым; зашмальцаваць. Замасліць вопратку. // Насыціць масламі, тлушчамі, змачыць воднай масленай эмульсіяй у працэсе апрацоўкі. Замасліць пражу.

замасці́ць, ‑машчу, ‑мосціш, ‑мосціць; зак., што.

Зрабіць насціл (з дошак, бярвення і пад.). Кажуць, тут некалі было балота, якое замасцілі грэбляй. Жычка. [Каваль] замасціў дошкамі ўвесь шлях да берага. Савіцкі.

заматава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., каго-што.

У шахматнай гульні — даць мат. Заматаваць караля.

замата́цца 1, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Закруціцца, абматацца вакол чаго‑н. Пуга заматалася за аглоблю.

2. Абкруціць, абматаць сябе чым‑н. Заматацца шалікам.

3. перан. Разм. Стаміцца, знясілець ад рознай работы, клопатаў. — Так, цяжка табе, Савасцян Змітравіч, даводзіцца, — паспачуваў Асот. — Такіх спецыялістаў у раёне не густа — не дзіва, што заматаешся. Аношкін.

замата́цца 2, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Пачаць матацца ​1 (у 1 знач.).

замата́ць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

1. Матаючы, закруціць вакол чаго‑н., навіць на што‑н. Заматаць канец вяроўкі за слуп.

2. чым. Разм. Абкруціць, абматаць чым‑н. Заматаць шалікам шыю. Заматаць рану бінтам.

3. перан. Разм. Стаміць, знясіліць рознай работай, клопатамі і пад. Яго зусім заматалі розныя непаладкі.

замата́ць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Разм. Пачаць матаць ​1.

заматля́цца, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца; зак.

Пачаць матляцца.

заматля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак.

Разм. Пачаць матляць.

заматрыцава́ць, ‑цую, ‑цуеш, ‑цуе; зак., што.

Зрабіць матрыцы чаго‑н.