крышы́льшчык, ‑а, м.
Той, хто крышыць што‑н., прафесіянальна займаецца крышэннем чаго‑н. Крышыльшчык тытуню.
крышы́цца, крышыцца; незак.
1. Драбіцца, рассыпацца на невялікія часткі; ператварацца ў крошкі. Пад пальцамі хрустка крышыўся дробны, сухі мох. Самуйлёнак. Паўлік радасна схапіў крэйду і пачаў упэўнена выпісваць на дошцы знаёмыя лічбы. Ён так спяшаўся, што ажно крэйда крышылася ў яго пад рукой. Краўчанка. // перан. Разбурацца, знішчацца. Крышыліся старыя, струхлелыя законы, узнімаліся парасткі новага. Кудраўцаў.
2. Зал. да крышыць (у 1 знач.).
крышы́ць, крышу́, кры́шыш, кры́шыць; незак.
1. што. Наразаць дробнымі кавалкамі. Крышыць сала. Крышыць цыбулю. □ Анежка, якая стаяла каля стала і крышыла капусту, разгубілася так, што выпусціла нож з рук. Броўка. // Расціраць, раздрабняць на невялікія часткі, ператвараць у крошкі. Крышыць хлеб курам.
2. каго-што. Разм. Ламаць, руйнаваць, разбіваць на часткі. Крышыць, ломіць вецер І платы і стрэхі. Купала. Адмыслова малаток адбойны У забоі крышыць скібы вугалю. Звонак. // Забіваць, нішчыць. Як пайшлі глушыць І мячом крышыць, — Парадзелі раці. Пушча. // перан. Ліквідаваць, разбураць. Рабочы клас пачаў ламаць і крышыць устоі старога свету. «ЛіМ».
3. Разм. Накідваць крошак дзе‑н. Не крышы на падлогу.
4. што. Разм. Выклікаць боль у касцях; ламаць. Прастуда ломіць, крышыць косці.
•••
Крышыць на капусту — сячы на дробныя часткі (мячом, шабляй і інш.).
крышэ́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле дзеясл. крышыць (у 1 знач.).
крыябіяло́гія, ‑і, ж.
Раздзел біялогіі, які вывучае дзеянне на жывыя арганізмы нізкіх і звышнізкіх тэмператур.
[Ад грэч. krýos — холад, мароз і слова біялогія.]
крыяге́нны, ‑ая, ‑ае.
Спец. Звязаны з атрыманнем вельмі нізкіх тэмператур. Крыягенная тэхніка.
[Ад грэч. krýos — холад, мароз і genes — нараджэнне.]
крыяло́гія, ‑і, ж.
Навука аб дзеянні холаду на фізічныя целы.
[Ад грэч. krýos — холад, мароз і logos — навука.]