Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

экстэр’е́р, ‑у, м.

Знешні выгляд і склад цела жывёл. Пірат [сабака] рос не якім-небудзь дварняком, а на рэдкасць разумным англа-русам з выдатным экстэр’ерам. Карамазаў.

[Фр. extérieur.]

экстэр’е́рны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да экстэр’еру. Экстэр’ерныя асаблівасці. Экстэр’ерныя якасці.

экстэ́рн, ‑а, м.

1. Той, хто здае экзамены за які‑н. вучэбны курс без вучобы ў адпаведнай навучальнай установе.

2. У дарэвалюцыйнай школе — вучань, які не жыве ў інтэрнаце пры навучальнай установе.

3. Уст. Пазаштатны ўрач, які бясплатна працаваў у бальніцы для праходжання практыкі.

[Ад лац. externus — знешні, вонкавы, старонні.]

экстэ́рнам, прысл.

У выразе: здаваць (здаць) экстэрнам — здаваць (здаць) экзамены адразу, без навучання, заняткаў у адпаведнай навучальнай установе. [Казімір:] — Таню, бачыш, трыганаметрыю. Вясною здам экстэрнам. Савіцкі. І я амаль падрыхтаваўся, каб здаць экстэрнам зімовую сесію ў інстытуце разам з вамі... Васілевіч.

экстэрна́т, ‑у, М ‑наце, м.

1. Самастойнае праходжанне курса навучання са здачай экзаменаў пры якой‑н. навучальнай установе.

2. Уст. Пасада экстэрна (у 3 знач.).

экстэрытарыя́льнасць, ‑і, ж.

Спец. Права замежных асоб і арганізацый не падпарадкоўвацца мясцовым законам, абумоўленае афіцыйнымі дагаворамі паміж дзяржавамі.

[Ад лац. ex — з і territorialis — які знаходзіцца на тэрыторыі.]

экстэрытарыя́льны, ‑ая, ‑ае.

Спец. Які карыстаецца правам экстэрытарыяльнасці.

эксуда́т, ‑у, М ‑даце, м.

Спец. Вадкасць, якая выдзяляецца пры запаленні з невялікіх сасудаў у тканкі або поласці цела; выпат.

[Ад лац. exsudo — выдзяляю.]

эксудаты́ўны, ‑ая, ‑ае.

Спец. Які мае адносіны да эксудату; які суправаджаецца эксудацыяй. Эксудатыўныя з’явы.

эксуда́цыя, ‑і, ж.

Спец. Працэс утварэння эксудату.