прапа́рванне, ‑я, н.
Спец. Дзеянне паводле дзеясл. прапарваць — прапарыць (у 1 знач.).
прапа́рвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да прапарыцца.
2. Зал. да прапарваць.
прапа́рваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да прапарыць.
прапа́рка, ‑і, ДМ ‑рцы, ж.
Спец. Дзеянне паводле дзеясл. прапарваць — прапарыць (у 1 знач.).
прапаро́цца, ‑паруся, ‑порашся, ‑порацца; зак.
Разм. Пракалоцца аб што‑н. вострае. Шына прапаролася. □ Не абышлося без няшчасця: у чоўне Тайдо прапароўся спод аб востры камень. Маўр.
прапаро́ць, ‑пару, ‑шэрані, ‑пора; зак., каго-што.
1. Пракалоць, праткнуць наскрозь. [Юрка] тады са злосцю поркае прутком у зямлю і чуе, што прапароў свой чаравік, дастаў аж да нагі. Пташнікаў.
2. Панесці глыбокую рану, пракалоць чым‑н. вострым. [Талаш:] — А ведаеш, Саўка не такі ўжо прапашчы чалавек. Вось жа не сказаў Васілю пра нас, хоць злодзей і канакрад. З нажом кінуўся, бок прапароў. Колас. — Я таксама памагаў будаваць ім хату, ды нагу сабе прапароў цвіком. Масарэнка.
3. і без дап. Пароць некаторы час (гл. пароць у 1–3 знач.).
прапарцыяна́льнасць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць прапарцыянальнага (у 1 знач.); суразмернасць.
2. Спец. Залежнасць паміж велічынямі, якія прапарцыянальна змяняюцца. Прамая прапарцыянальнасць. Адваротная прапарцыянальнасць.
прапарцыяна́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае правільныя прапорцыі; суразмерны з чым‑н. Прапарцыянальны склад цела.
2. Такі, які з павелічэннем ці памяншэннем адной велічыні павялічваецца ці памяншаецца ў столькі ж разоў. Прапарцыянальная залежнасць. Прапарцыянальныя адрэзкі. // Які знаходзіцца ў пэўнай колькаснай адпаведнасці з чым‑н., адпаведны чаму‑н. Планамернае прапарцыянальнае развіццё народнай гаспадаркі.
•••
Прапарцыянальная сістэма выбараў гл. сістэма.
[Ад лац. proportionalis — суразмерны.]
пра́паршчык, ‑а, м.
1. У некаторых родах войск Савецкай Арміі — воінскае званне асоб, якія дабравольна праходзяць службу звыш устаноўленага тэрміну. // Асоба, якая носіць гэта званне.
2. У царскай арміі — самы малодшы афіцэрскі чын. // Асоба ў гэтым чыне. У першую сусветную вайну .. [Уладзіслава] забралі ў войска, і ён трапіў у афіцэрскую школу, выйшаў з яе прапаршчыкам. Машара.
пра́паршчыцкі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да прапаршчыка, належыць яму. Прапаршчыцкія паганы.