Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

імча́цца, ‑чуся, ‑чышся, ‑чыцца; незак.

Вельмі хутка перамяшчацца, ехаць, бегчы; несціся. Цягнік імчыцца. □ Весела званілі трамваі, з шумам імчаліся па вуліцах машыны, людзі спяшаліся на работу. Якімовіч. Сытыя стаеннікі імчацца, Ад язды ўгінаецца зямля. Панчанка. Селянін без шапкі з ускудлачанымі валасамі віхрам імчаўся на шпаркім кані. Колас.

імча́ць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; незак.

1. каго-што. Хутка везці, несці каго‑, што‑н. Газік імчаў Рыбіна па ціхай лясной дарозе. Пестрак. Як поезд імчаў Сцёпку ўсё далей і далей, яго пачалі забіраць думкі аб горадзе, аб паступленні на рабфак. Колас.

2. Разм. Тое, што і імчацца. З гары ад парку порстка імчала грузавая машына. Скрыган. Па быстрыні човен імчыць, як маторка, толькі паспявай кіраваць вяслом. Гамолка.

імша́, ‑ы, ж.

Каталіцкая абедня. Служыць імшу. □ У касцёле ўсё яшчэ свяціліся вокны, яшчэ прабілася імша. Пестрак. // Музычны харавы твор на тэкст такой абедні, звычайна з суправаджэннем арганаў і аркестра.

[Фр. messe.]

імша́нік, ‑а, м.

Уцепленае памяшканне для зімоўкі пчол. У імшаніку цеснавата, усе вуллі не месцяцца. Сачанка.

імша́ны, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і мохавы.

імша́ра, ‑ы, ж.

Мохавае балота. Па імшарах тонкіх — Журавінаў жар. Звонак.

імша́рына, ‑ы, ж.

Тое, што і імшара. Над купчастай імшарынай пацешна ўзнімаецца бусел, паважна ляціць над полем. Лынькоў. Цвітуць верасы, на балотных імшарынах шчодра высыпалі журавіны. Навуменка.

імшы́сты, ‑ая, ‑ае.

Дарослы мохам. Імшыстае балота. Імшысты дол. Імшысты камень.

імшы́цца, імшыцца; незак.

Зал. да імшыць.

імшы́ць, ‑шу, ‑шыш, ‑шыць; незак., што.

Перакладваць мохам бярвёны, ставячы цёплы будынак. Імшыць хату. □ Вось і хата: дзед яшчэ імшыў Зруб яе смалісты, сукаваты. Танк.