Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

мурза́ты, ‑ая, ‑ае.

Разм.

1. Запэцканы, брудны. Дзеці ўставіліся на незнаёмых круглымі .. вачыма, і мурзатыя тварыкі іх застылі ў нейкім чаканні. Кулакоўскі.

2. перан. Абл. Закрыты дымкай, затуманены; шэры. Ад пылу-дыму ўсё сонца мурзатае, затуманенае. Баранавых.

му́рзацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

Разм. Рабіцца брудным, мурзатым.

му́рзаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што.

Разм. Рабіць мурзатым, пэцкаць, брудзіць.

мурзі́ла, ‑ы, ДМ ‑у, Т ‑ам, м.; ДМ ‑е, Т ‑ай (‑аю), ж.

Разм. Тое, што і мурза.

му́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.

Разм. Ласкавая назва кошкі. Цыля трымала ў хаце цэлы каціны гадавальнік — аж шэсць, самай рознай масці мурак. Сачанка.

му́рканне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. муркаць; гукі гэтага дзеяння.

му́ркаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Ціха вурчаць, утвараючы гукі «мур-мур». Выгінаючы спіну, [кот] муркае і трэцца аб гаспадарову нагу. Лужанін.

мурла́сты, ‑ая, ‑ае.

Разм. Тое, што і мурлаты.

мурла́ты, ‑ая, ‑ае.

Разм. З тоўстым шырокім тварам; мардаты. Цікава мне было даведацца, што ў .. [Зякіна] за хвароба, што ён у шпіталі ляжыць. На пагляд, здаецца, ніякай хваробы ў яго няма, — чырвоны, мурлаты. Крапіва.

мурло́, ‑а, н.

Груб. Твар чалавека (тоўсты і шырокі). Гаспадарку глядзеў Лявон — дзябёлы мужчына з чырвоным мурлом. Асіпенка. Конюх адчыніў дзверцы, высадзіў сваё румянае мурло. Брыль. // Чалавек з мурлатым тварам (ужываецца як лаянка).