праме́нь, ‑я; мн. прамені, ‑яў і прамяні, ‑ёў; м.
1. Вузкая паласа святла, якая ідзе ад якой‑н. крыніцы святла або прадмета, які свеціцца. Тонкаю ніткаю прашыўся з неба прамень сонца. Арабей. У левай руцэ Фёдар Цімафеевіч трымаў ліхтар, які кідаў уперад нядоўгі, але шырокі прамень святла. Васілёнак. // перан.; чаго. Хуткае, нечаканае праяўленне чаго‑н., пробліск. [Лютынскі:] Ніводзін прамень славы іх [бальшавікоў] не ўпадзе на тваю галаву. Крапіва.
2. звычайна мн. (прамяні́, ‑ёў). Спец. Лініі распаўсюджання энергіі хваль (электрамагнітных, светлавых і пад.). Рэнтгенаўскія прамяні. Прамяні радыя.
•••
Інфрачырвоныя прамяні — нябачныя прамяні, якія складаюць частку спектра, што працягваецца далей бачнай часткі ад чырвонага яго канца.
Касмічныя прамяні — асобыя прамяні, якія пранікаюць у атмасферу з космасу і нясуць у сабе вялікую энергію.
Катодныя прамяні — паток электронаў, які наглядаецца пры электрычным разрадзе ў трубцы з разрэджаным газам.
праме́ньвацца, ‑аецца; незак.
Зал. да праменьваць.
праме́ньваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да прамяняць.
праменява́нне, ‑я, н.
Спец. Выпраменьванне целам электрамагнітнай энергіі ў акаляючую прастору.
праме́р, ‑у, м.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. прамерваць — прамераць.
праме́раны, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад прамераць.
праме́раць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
1. Вымераць што‑н. Перад пачаткам лоўлі юнаму рыбалову карысна будзе прамераць глыбіню тоні, каб мець хаця агульнае ўяўленне аб рэльефе дна. Матрунёнак.
2. і без дап. Мераць некаторы час.
праме́рвацца, ‑аецца; незак.
Зал. да прамерваць.
праме́рваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да прамераць (у 1 знач.).