Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

муніцыпаліза́цыя, ‑і, ж.

Прымусовая перадача зямлі, маёмасці прыватных асоб у распараджэнне органаў гарадскога або сельскага самакіравання.

[Фр. municipalisation.]

муніцыпалітэ́т, ‑а, М ‑тэце, м.

Орган мясцовага самакіравання ў буржуазных краінах, а таксама будынак, дзе размяшчаецца гэта ўстанова.

[Ням. Munizipalität, ад лац. municipium.]

муніцыпа́льны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да муніцыпалітэта.

2. Тое, што і муніцыпалізаваны (у 2 знач.).

мур, ‑а і ‑у, м.

1. ‑а. Мураваны будынак. На месцы халупы — Будуецца мур, Жыццё ў берагі ўлілося. Лявонны. Цьмяны водсвет ліхтароў чуць-чуць мігаў над дахам бакавога муру. Гартны. Святлее мур у старасвецкіх ліпах, Калыша лісце Шчары лёгкі плёс... Лойка. // ‑у. Цагляная або каменная сцяна вакол чаго‑н. Ужо сцямнела, як прыйшла [Наталля] да сябе ў пакоік і, сеўшы на ложку, аддалася думкам.. Паўстаў астрог — хмуры, жоўты будынак, агароджаны высокім мурам. Гартны. Старадаўні чырвоны цагляны мур з чатырохкутнымі вежамі і высокімі брамкамі цягнецца ад берага ракі праз увесь горад да каралеўскага палаца. В. Вольскі.

2. ‑у. Кладка (у 2 знач.).

[Ням. Mauer, з лац. murus — сцяна.]

мура́, ‑ы, ж.

Разм. Што‑н. няважнае, пустое; бязглуздзіца, глупства. [Сямён Парфёнавіч:] — Ты што, лічыш, што гэтую муру можна друкаваць? Шамякін.

мурава́, ‑ы, ж.

Густая зялёная маладая трава. Зямля, дзе толькі яе не ўтапталі, не ўтрамбавалі нагамі, выгнала зялёную мураву. Сабаленка. Дол у завулку зарос падарожнікам, муравой — тут амаль не ездзяць. Навуменка.

мурава́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Разм. Будынак з каменя або цэглы. Пабегла насустрач ліпавая алейка, брук і першыя гарадскія мураванкі. Карпюк.

мурава́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. мураваць.

мурава́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад мураваць.

2. у знач. прым. Пабудаваны з цэглы або каменю. Мураваны комін. Мураваная сцяна. □ Хлопцам адразу кінулася ў вочы, што адзін трохпавярховы мураваны будынак ужо нават вызваліўся ад рыштаванняў. Кулакоўскі.

мурава́цца, муруецца; незак.

Зал. да мураваць.