Verbum

есаул, ✂, м.

У царскай арміі: казацкі афіцэрскі чын, роўны чыну капітана ў пяхоце, а таксама асоба, якая мела гэты чын.

|| прым. есаульскі, ✂.

есці, ✂; незак.

1. каго-што і без дапаўнення. Ужываць ежу.

   • Е. яблыкі.
   • Чаго не ясі, таго ў рот не нясі (прыказка).
   • Е. вачамі (перан. пільна ўглядацца, не адрываючы позірку; разм. жарт.).
   • Е. просіць (пра дзіравы абутак, якому патрэбны рамонт).

2. толькі ў інф. (у спалучэнні з дзеясл.). Ежа, харч.

   • Наварыць е.
   • Хацець е.

3. што. Разбураць хімічна, раз’ядаць.

   • Іржа есць жалеза.

4. Выклікаць пякучы боль; (пра дым і пад.).

   • Густы дым еў вочы.

5. перан. Не даваць спакою, мучыць (пра сумленне, тугу, боль).

   • Сэрца маё есць туга.

6. перан. Папракаць, назаляць, не даваць спакою (разм.).

   • Кожны дзень грызуцца, ядуць адзін аднаго.

◊

• Поедам есці (разм. неадабр.) — бесперапынку папракаць.

• Пасаліўшы можна есці (разм.) — так сабе, не вельмі што.

• Есці, як не ў сябе (разм.) — прагна есці.

• Дарэмна хлеб есці (разм. неадабр.) — бяздзейнічаць, гультаяваць.

|| зак. паесці, ✂ і з’есці, ✂.

|| наз. яда, ✂.

• У час яды.