есці дзеяслоў | незакончанае трыванне
-
каго-што і без дапаўнення. Ужываць ежу.
- Е. яблыкі.
- Чаго не ясі, таго ў рот не нясі (прыказка).
- Е. вачамі (пераноснае значэнне: пільна ўгладацца, не адрываючы позірку; размоўнае жартаўлівае).
- Е. просіць (пра дзіравы абутак, якому патрэбны рамонт).
-
толькі ў інф. (у спалучэнні з дзеясл.). Ежа, харч.
- Наварыць е.
- Хацець е.
-
што. Разбураць хімічна, раз’ядаць.
- Іржа есць жалеза.
-
Выклікаць пякучы бол; (пра дым і пад.).
- Густы дым еў вочы.
-
пераноснае значэнне:. Не даваць спакою, мучыць (пра сумленне, тугу, боль).
- Сэрца маё есць туга.
-
пераноснае значэнне: Папракаць, назаляць, не даваць спакою (размоўнае).
- Кожны дзень грызуцна, ядуць адзін аднаго.
- Поедам есці (размоўнае неадабральнае) — бесперапынку папракаць.
- Пасаліўшы можна есці (размоўнае) — так сабе, не вельмі што.
- Есці, як не ў сябе (размоўнае) — прагна есці.
- Дарэмна хлеб есці (размоўнае неадабральнае) — бяздзейнічаць, гультаяваць.
|| закончанае трыванне: паесці і з’есці.
|| назоўнік: яда.
- У час яды.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)