Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

разумны, .

  1. Такі, якому дадзены розум, надзелены розумам; які выяўляе розум.

    • Р. чалавек.
    • Разумная парада.
    • Разумная машына (перан. якая выконвае складаную работу).
  2. Які сведчыць аб розуме, разважлівасці.

    • Разумная думка.
  3. Які адпавядае абставінам, мэтазгодны.

    • Разумная арганізацыя працы.

|| наз. разумнасць, .

разумовы, .

  1. Звязаны з дзейнасцю розуму, свядомасцю.

    • Разумовая праца.
    • Разумовыя здольнасці.
  2. Абстрактны, які існуе або ўяўляецца толькі ў думках.

разупэўніцца, ; зак.

Страціць упэўненасць у чым-н.

  • Р. у сваіх меркаваннях.

|| незак. разупэўнівацца, .

|| наз. разупэўненне, .

разупэўніць, ; зак.

Довадамі прымусіць каго-н. адмовіцца ад сваіх перакананняў, ад упэўненасці ў чым-н.

  • Р. у правільнасці рашэння задачы.

|| незак. разупэўніваць, .

|| наз. разупэўненне, .

разухабісты, (разм.).

  1. Вельмі бойкі, развязны.

    • Р. хлопец.
  2. Напоўнены грубай весялосцю, ліхацтвам.

    • Р. рогат.

|| наз. разухабістасць, .

разуцца, ; зак.

Зняць са сваіх ног абутак.

|| незак. разувацца, .

разуць, ; зак.

Зняць з каго-, чаго-н. абутак.

  • Р. дзіця.
  • Р. правую нагу.

|| незак. разуваць, .

разуючыць, ; зак.

Зняць з жывёлы паклажу, уюк.

  • Р. вярблюда.

|| незак. разуючваць, .

разыграцца, ; зак.

  1. Захапіцца ігрой, натхніцца.

    • Артысты разыграліся.
  2. Пайграўшы некаторы час, настроіцца на лёгкую і свабодную ігру на якіх-н. інструментах (разм.).

    • Піяніст разыграўся.
  3. Адбыцца, здарыцца.

    • Пад раніцу разыгралася бітва.

|| незак. разыгрывацца, .

разыграць, ; зак.

  1. Іграючы, выканаць (музычны твор, тэатральную п’есу).

    • Р. квартэт.
    • Р. ролю.
  2. Згуляць, давесці шахматную партыю да канца.

  3. Прысудзіць шляхам латарэі, жэрабя выйгрыш.

    • Р. дзесяць выйгрышаў.
  4. Жартуючы з каго-н., паставіць яго ў смешнае становішча (разм.).

    • Р. таварыша.

|| незак. разыгрываць, .

|| наз. розыгрыш, .