Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

крамянець, ; незак.

Станавіцца крамяным, цвярдзець, налівацца.

  • Качаны капусты крамянеюць.

|| зак. акрамянець, .

крамяністы, .

  1. Усеяны каменнем, камяністы.

    • Крамяністая дарога.
  2. Які складаецца з крэменязёму.

    • К. сланец.

|| наз. крамяністасць, .

крамяны, .

  1. Пругкі, цвёрды, сакавіты.

    • К. качан капусты.
  2. Поўны сілы і здароўя чалавек.

  3. перан. Свежы, ядраны.

    • Крамянае надвор’е.

|| наз. крамянасць, .

кран1, , м.

Прыстасаванне ў выглядзе трубкі для выпускання вадкасці або газу з рэзервуара або трубаправода.

  • Уключыць к. з гарачай вадой.

|| прым. кранавы, і кранны, .

кран2, , м.

Механізм для пад’ёму і перамяшчэння грузаў.

  • Вежавы к.
  • Пад’ёмны к.

|| прым. кранавы, .

кранальны, .

Які кранае, хвалюе.

  • Кранальная карціна.

|| наз. кранальнасць, .

кранаўшчык, , м.

Машыніст, які абслугоўвае кран ​2.

|| ж. кранаўшчыца, .

|| прым. кранаўшчыцкі, .

кранацца, ; незак.

  1. Зрушвацца з месца, пачынаць рухацца.

    • Электрычка кранаецца з месца.
  2. чаго-каго. Датыкацца да каго-, чаго-н.

    • К. рукой пляча таварыша.
    • Смычок ледзь кранаўся струн.

|| зак. крануцца, .

кранаць, ; незак.

  1. Датыкацца, дакранацца да каго-, чаго-н.; чапаць.

    • К. рукой.
    • Нельга к. ядавітых раслін.
  2. Парушаць чый-н. спакой, турбаваць; закранаць каго-, што-н. у гутарцы, прамове.

    • Яна не хацела кранаць начальніка.
    • Аграном кранаў пытанні ўрадлівасці глебы.
  3. Хваляваць, расчульваць.

    • Маё сэрца кранаюць родныя краявіды.
  4. Прыводзіць у рух.

    • Паравоз кранае вагоны.

|| зак. крануць, .

краншнэп, , м.

Вялікая балотная птушка з доўгай, сагнутай уніз дзюбай, род куліка.