Verbum

зацяць, ✂; зак.

1. Заціснуць, сцяць.

   • З. зубы.
   • З. дыханне (перан. прыпыніць, зрабіць нячутным).

2. безас. Пазбавіць магчымасці дыхаць, гаварыць.

   • Замаўчаў, быццам зацяло яму мову.
   • Усе замоўклі надоўга, як зацяло ім (безас. і адняло мову, голас; разм.).

◊

• Нама за што рук зацяць (разм.) — нічога няма, няма чым заняцца.

|| незак. зацінаць, ✂.

зацячы, ✂; зак.

1. Пра што-н. вадкае, цякучае: трапіць, заліцца куды-н.

   • Вада зацякла за каўнер.

2. Намокнуць, праняцца чым-н. вадкім.

   • Столь зацякла.

3. Апухнуць, ацячы.

   • Вока зацякло.

4. Пра часткі цела: анямець.

   • Ногі зацяклі.

|| незак. зацякаць, ✂.

зачапіцца, ✂; зак.

1. чым, за што. Закрануўшы што-н., страціць магчымасць рухацца; закрануць сабой, якой-н. часткай цела ці адзення за што-н.

   • Воз зачапіўся за пень.
   • З. рукавом за дрот.

2. Ухапіцца, учапіцца (разм.),

   • З. рукамі за сук.

|| незак. зачапляцца, ✂ і зачэплівацца, ✂.

зачапіць, ✂; зак.

1. Захапіць, паддзець, каб прыцягнуць да сябе або злучыць з чым-н.

   • З. вядро на крук.
   • З. бервяно бусаком.

2. Выпадкова закрануць пры руху.

   • З. воссю за вугал.

3. перан. Усхваляваць, абудзіць якое-н. пачуццё; зняважыць чые-н. пачуцці.

   • З. за жывое.
   • З. самалюбства.

4. Пачаць гаворку з кім-н., сказаць каму-н. што-н. і закрануць у размове што-н.

   • Я не рада, што яе зачапіла.
   • З. дзяўчыну ў гаворцы.

|| незак. зачэпліваць, ✂.

зачараванне, ✂, н.

Чароўная сіла каго-, чаго-н., а таксама стан таго, хто адчувае на сабе такую сілу.

• Навакольная прыгажосць выклікае з.

зачараваць, ✂; зак.

1. Паводле забабонных уяўленняў: чарамі, магічнымі словамі падпарадкаваць сабе, заваражыць.

2. перан. Зрабіць захапляючае ўражанне.

   • Артыстка зачаравала сваім голасам.

|| незак. зачароўваць, ✂.

зачарнець, ✂; зак.

Пачаць чарнець (у 2 знач.).

• На полі зачарнела ралля.

зачарсцвелы, ✂.

1. Які стаў чэрствым, зацвярдзеў.

   • З. кавалак хлеба.

2. перан. Бяздушны, нячулы.

   • Зачарсцвелая натура.

|| наз. зачарсцвеласць, ✂.

зачарціць, ✂; зак.

Пакрыць рысамі, чарцяжом.

• З. ліст паперы.

|| незак. зачэрчваць, ✂.

зачасаць​¹, ✂; зак.

Прычэсваючы, прыгладзіць (валасы) у адным напрамку.

• З зачасанымі валасамі.

|| незак. зачэсваць, ✂.