Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

затхлы, .

  1. З пахам сырасці, гнілі, застаялы, заляжалы.

    • Затхлая вада.
    • Затхлая мука.
  2. перан. Косны, пазбаўлены жывых, жыццёвых інтарэсаў.

    • Затхлае асяроддзе.

|| наз. затхласць, .

затхнуцца, ; зак.

  1. Задыхнуцца ад недахопу паветра.

  2. Сапсавацца, стаць затхлым ад недахопу паветра (разм.).

    • Мяса затхнулася.

|| незак. затыхацца, .

затым, прысл.

  1. Пасля гэтага, потым.

  2. З гэтай мэтай, таму.

    • Зрабі, а з. хваліся.
  3. Затым каб (злуч. уступальны. ) — для таго каб.

    • Прыйшоў з., каб пагаварыць.
  4. Затым што (злуч. уступальны. ) — таму што.

    • Адзінота мяне радавала яшчэ і з., што хацелася спакойна думаць.

затынкаваць, ; зак.

Пакрыць тынкам.

|| незак. затынкоўваць, .

затычка, , ж.

Тое, чым затыкаюць што-н.

  • Драўляная з.
  • Ад усіх дзірак або бочак з. (прымаўка пра чалавека, якога пастаянна скарыстоўваюць для замены каго-н., выканання розных даручэнняў і пад. або які любіць умешвацца не ў свае справы ці прымаць удзел ва ўсім).

заўвага, , ж.

  1. Кароткае меркаванне наконт чаго-н.

    • Трапная з.
    • Заўвагі рэцэнзентаў.
  2. Вымова, указанне на памылку.

    • Строгая з.
  3. Дадатковая заметка, тлумачэнне да тэксту.

    • Падрадковыя заўвагі.

заўважацца, ; незак.

Назірацца, выяўляцца.

  • Пры некаторых хваробах заўважаецца рэзкае павышэнне тэмпературы.

заўважыць, ; зак.

  1. каго-што і са злуч. уступальны. «што», «як». Убачыць, падмеціць, выявіць.

    • З. агеньчык удалечыні.
    • З., што слухачы стаміліся.
    • Не заўважылі, як даехалі да вёскі.
  2. Адзначыць, запомніць па якіх-н. прыметах.

    • З. месца ў кустах, дзе ляжаў ранены.
  3. Сказаць што-н., уставіць у размову.

    • “Яно так і ёсць на самай справе”, — заўважыў старшыня.

|| незак. заўважаць, .

заўдавець, ; зак. (разм.).

Стаць удавой, удаўцом, аўдавець.

заўжды, прысл.

Тое, што і заўсёды.