Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

распорка, , ж.

  1. Брус, планка для надання ўстойлівасці часткам збудаванняў, для захавання чаго-н. у пэўным становішчы.

    • Р. для лыжаў.
  2. Тое, што і разрэз, распорак.

    • На ім быў кароткі кажушок з аблямаванай распоркай ззаду.
  3. Разарванае па шву месца.

    • Яго шапка была скрозь з распоркамі.

|| прым. распорачны, .

распоўзлы, (разм.).

Які страціў пэўныя абрысы, форму.

  • Р. памідор.

|| наз. распоўзласць, .

расправа, , ж.

Жорсткае прымяненне фізічнай сілы да каго-н. з мэтай пакарання, прымусу да чаго-н.

  • Кулачная р.
  • Учыніць расправу.

расправіцца1, ; зак.

  1. Учыніць расправу на кім-н., жорстка пакараць каго-н.

    • Р. са злачынцамі.
  2. перан., з кім-чым. Управіцца з чым-н., паспець скончыць што-н. (разм.).

    • Р. з сенам.

|| незак. распраўляцца, .

расправіцца2, ; зак.

Разгладзіцца, зрабіцца роўным; выпраміцца.

  • Складкі на спадніцы расправіліся.

|| незак. распраўляцца, .

расправіць, ; зак.

  1. Разгладзіць, зрабіць роўным, выпраміць.

    • Р. абрус на стале.
  2. Напружыўшы мышцы, выпрастаць (часткі цела).

    • Р. плечы.

  • Расправіць крылы — праявіць рашучасць, веру ў сябе.

|| незак. распраўляць, .

|| наз. распраўка, .

распрадаць, ; зак.

Прадаць усё па частках многім.

  • Р. маёмасць.

|| незак. распрадаваць, .

|| наз. распрадажа, і распродаж, .

|| прым. распрадажны, .

распранальня, , ж.

Памяшканне ў грамадскай установе, прызначанае для распранання і захавання верхняга адзення.

|| прым. распранальны, .

  • Распранальныя кабіны на пляжы.

распрануць, ; зак.

  1. Зняць з каго-н. верхняе адзенне.

    • Р. гасцей.
  2. Абрабаваць, зняўшы вопратку з каго-н. (разм.).

|| незак. распранаць, .

|| звар. распрануцца, .

|| незак. распранацца, .

|| наз. распрананне, .

распрапагандаваць, ; зак.

Прапагандуючы, канчаткова пераканаць каго-н. у чым-н.