Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

закляцце, , н. (уст.).

Тое, што і заклінанне (у 2 знач.), клятва, зарок.

  • Даў сабе з. не рабіць глупства.

заколка, , ж.

Шпілька для валасоў.

закон, , м.

  1. Сувязь і ўзаемазалежнасць якіх-н. з’яў аб’ектыўнай рэчаіснасці.

    • З. развіцця прыроды.
    • Законы класавай барацьбы.
    • З. нераўнамернага развіцця капіталізму.
  2. Пастанова дзяржаўнай улады, якая мае найвышэйшую юрыдычную сілу.

    • Канстытуцыя — асноўны з. суверэннай дзяржавы.
    • Кодэкс законаў аб працы.
    • Рабіць па закону.
  3. Агульнапрынятае правіла, тое, што прызнаецца абавязковым.

    • Загад камандзіра — з. для падначаленых.

закона...

Першая частка складаных слоў, якая ўказвае на адносіны да закона, законаў і пішацца, калі націск у другой частцы падае не на першы склад, напр. законапарадак, законапраект.

законапалажэнне, , н.

Закон або сукупнасць законаў (у 2 знач.) у якой-н. галіне права.

законапраект, , м.

Праект закона (у 2 знач.).

законнасць, , ж.

  1. гл. законны.

  2. Няўхільнае выкананне законаў, становішча, пры якім грамадскае жыццё і дзейнасць забяспечваюцца законамі.

законнік, , м. (разм.).

  1. Знаўца законаў (у 2 знач.), заканазнавец.

  2. Той, хто строга прытрымліваецца закона (у 2 знач.).

|| ж. законніца, .

законны, .

  1. Які адпавядае закону (у 2 і 3 знач.), грунтуецца на законе (у 2 і 3 знач.).

    • З. дакумент.
    • З. прыём барацьбы. На законных падставах.
  2. перан. Цалкам зразумелы і дапушчальны, абгрунтаваны.

    • З. папрок.

|| наз. законнасць, .

ну,закончаны1 прым.

  1. Які мае неабходную паўнату, цэласнасць.

    • Закончаная думка.
    • З. сказ.
  2. Які дасягнуў дасканаласці ў якой-н. справе, мастацтве, цалкам сфарміраваны (кніжн.).

    • З. майстар.
    • З. мастак.
  3. Пра чалавека як носьбіта адмоўных якасцей.

    • З. нягоднік.