Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

закласціся, ; зак. (разм.).

Пайсці ў заклад, паспрачацца на што-н.

  • Я магу з., што ён гэта зрабіў ненаўмысна.

|| незак. закладацца, і закладвацца, .

заклеіць, ; зак.

Закрыць, змацаваць чым-н. клейкім.

  • З. канверт.
  • З. вокны на зіму.
  • З. ранку пластырам.

|| незак. заклейваць, .

|| наз. заклейванне, і заклейка, .

заклёпка, , ж.

  1. гл. закляпаць.

  2. мн. -пак. Металічны шпень, які замацаваны або якім замацоўваюць.

|| прым. заклёпачны, .

заклік, , м.

  1. Кліч, прызыўны гук. Птушыны з.

  2. Запрашэнне, просьба прыйсці, з’явіцца куды-н.

    • Пачуць чый-н. з.
    • Адгукнуцца на чый-н. з.
    • З. на дапамогу.
  3. Зварот, які ў лаканічнай форме выражае кіруючую ідэю, палітычнае патрабаванне; лозунг.

|| прым. заклікавы, .

заклікальны, .

Які заклікае, заве.

  • З. звон.

заклікаць, ; зак.

  1. Паклікаць, запрасіць куды-н.

    • З. у госці.
    • З. у хату.
  2. каго-што да чаго, на што. Звярнуцца з заклікам зрабіць што-н., прыняць удзел у чым-н.

    • З. выбаршчыкаў аддаць галасы за кандыдатаў у дэпутаты.
    • З. да барацьбы або на барацьбу.
    • Ён закліканы быць пісьменнікам (перан. мае прызванне да літаратурнай творчасці).
    • З. каго (што) да чаго.
    • Запатрабаваць паводзіць сябе так або інакш.
    • З. да парадку.

|| незак. заклікаць, .

заклінавацца, ; зак.

Перастаць рухацца ў выніку пашкоджання, шчыльнага прыціскання да чаго-н.

  • Затвор вінтоўкі заклінаваўся.

|| незак. закліноўвацца, .

заклінаваць, ; зак.

Замацаваць пры дапамозе кліна.

  • З. тапарышча.

|| незак. закліноўваць, .

|| наз. закліноўванне, .

заклінальнік, , м.

Той, хто заклінае (у 2 знач.).

  • З. змей.

|| ж. заклінальніца, .

заклінанне, , н.

  1. гл. заклінаць.

  2. У народных уяўленнях: магічныя словы, якімі заклінаюць (у 2 знач.).

    • Гаварыць заклінанні.