Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

закружыць, ; зак.

Пачаць кружыць.

  • Закружыла завіруха.

  • Закружыць галаву каму (разм. неадабр.) — моцна захапіць, пазбавіўшы здольнасці цвяроза разважаць.

закруціцца, ; зак.

  1. Завіцца (пра валасы).

    • Валасы закруціліся.
  2. Абматацца, абвіцца вакол чаго-н.

    • Пуга закруцілася вакол пугаўя.
  3. Абматаць, абгарнуць сябе чым-н.

    • З. ў коўдру.
  4. Стаміцца, змучыцца ад розных клопатаў (разм.).

    • Столькі спраў, зусім закруціўся.
  5. Пачаць круціцца.

    • Кола закруцілася.

|| незак. закручвацца, .

закруціць1, ; зак.

  1. Круцячы, завіць, загнуць, заламаць або завязаць чым-н.

    • З. вусы.
    • З. рукі.
  2. Абматаць вакол чаго-н.

    • З. хустку на галаву.
  3. Загарнуць у што-н., абматаць чым-н.

    • З. дзіця ў коўдру.
  4. Круцячы, зашрубаваць, закрыць.

    • З. гайку.
    • З. кран.

  • Закруціць галаву каму (разм. неадабр.) — моцна захапіць, пазбавіўшы здольнасці цвяроза разважаць.

    • З. галаву дзяўчыне.

|| незак. закручваць, .

закруціць2, ; зак. (разм.).

Пачаць круціць.

  • Вецер закруціў лісце.

закрыты, .

  1. Які мае дах, сценкі.

    • З. вазок.
  2. Не для ўсіх даступны.

    • Закрытае пасяджэнне (пасяджэнне пры зачыненых дзвярах, не публічнае).
    • З. конкурс (з пэўнай колькасцю ўдзельнікаў).
  3. Скрыты, унутраны (спец.).

    • Працякаць у закрытай форме (пра хваробу).
    • З. пералом.

  • Закрытае галасаванне — тайнае галасаванне.

  • Закрытае мора — мора, усе берагі якога належаць адной дзяржаве.

  • Закрытая навучальная ўстанова — навучальная ўстанова, у якой навучэнцы жывуць на поўным утрыманні.

закрыцца, ; зак.

  1. гл. закрыць.

  2. Пра магазіны, установы і пад.: спыніць работу.

    • Магазін закрыўся.
    • Выстаўка закрылася.

|| незак. закрывацца, .

закрыць, ; зак.

  1. Накрыць, прыкрыць чым-н.

    • З. коўдрай.
    • З. твар рукамі.
  2. Скласці, самкнуць што-н. раскрытае.

    • З. парасон.
    • З. кнігу.
    • З. вочы.
  3. Загарадзіць, перагарадзіць (уваход, выхад і пад.), спыніць доступ куды-н.

    • З. уваход. З. граніцу.
  4. Спыніць, пакласці канец правядзенню, дзеянню, дзейнасці чаго-н.

    • З. сход.
    • З. прадпрыемства.
    • З. гандаль.

|| незак. закрываць, .

|| звар. закрыцца, .

|| незак. закрывацца, .

|| наз. закрыццё, .

закрычаць, ; зак.

  1. Крыкнуць.

    • З. ад болю.
  2. Пачаць крычаць.

    • Закрычалі «брава».

закрэмзаць, ; зак. (разм.).

Закрэсліць напісанае мноствам ліній.

  • З. цэлыя старонкі рукапісу.

закрэпка, , ж.

Прыстасаванне для замацавання чаго-н.

|| прым. закрэпачны, .