Verbum

прэтэндэ́нт

(фр. prétendant, ад лац. praetendens, -ntis = які дамагаецца)

асоба, якая дамагаецца права на што-н. (напр. п. на вакантную пасаду).

прэтэ́нзія

(с.-лац. praetensio)

1) прад’яўленне сваіх правоў на валоданне чцм-н. (напр. п. на спадчыну);

2) скарга, выражэнне незадаволенасці з выпадку чаго-н. (напр. заявіць прэтэнзію);

3) імкненне прыпісаць сабе якасці, якіх звычайна няма (напр. прэтэнзіі на культурнасць).

прэтэнцыёзны

(фр. prétentieux = патрабавальны, ад лац. praetendere = дамагацца)

1) надуманы, манерны (напр. п-ая архітэктура);

2) які прэтэндуе на значнасць, арыгінальнасць (напр. п-ыя паводзіны).

прэфе́кт

(лац. praefectus = начальнік)

1) асоба, якая займала вайсковую, адміністрацыйную, судовую або гаспадарчую пасаду ў Старажытным Рыме;

2) прадстаўнік цэнтральнага ўрада ў правінцыях, дэпартаментах, прэфектурах некаторых краін;

3) начальнік паліцыі ў некаторых краінах.

прэфекту́ра

(лац. praefectura)

1) адміністрацыйная адзінка ў старажытнарымскай імперыі;

2) адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў некаторых краінах, напр. у Японіі;

3) орган кіравання адміністрацыйна-тэрытарыяльнымі адзінкамі ў некаторых краінах, напр. у Францыі, на чале з прэфектам.

прэцэдэ́нт

(фр. précédent, ад лац. praecedens, -ntis = папярэдні)

1) выпадак ці ўчынак, які адбыўся ў мінулым і служыць прыкладам ці апраўданнем такіх жа выпадкаў ці ўчынкаў у будучым;

2) юр. рашэнне суда, вынесенае па канкрэтнай справе, якое прымаецца за ўзор пры рашэнні аналагічных спраў у будучым.

псеўдані́м

(гр. pseudonymos, ад pseudos = выдумка, хлусня + onyma = імя)

выдуманае прозвішча, якім часам карыстаюцца пісьменнікі, мастакі, артысты і інш.

псіхаана́ліз

(ням. Psychoanalyse, ад гр. psyche = душа + analysis = аналіз)

метад даследавання і лячэння нервовых і псіхічных захворванняў, які заключаецца ў выяўленні падсвядомых слядоў афектыўных перажыванняў; прапанаваны ў канцы XIX ст. аўстрыйскім псіхіятрам З. Фрэйдам.

псіхало́гія

(ад гр. psyche = душа + logos = навука)

1) навука, якая вывучае працэсы і заканамернасці псіхічнай дзейнасці;

2) сукупнасць псіхічных працэсаў, што абумоўліваюць пэўны род дзейнасці (напр. п. творчасці);

3) асаблівасці характару, духоўны склад (напр. п. селяніна, п. дзіцяці).

псіхапа́т

(ад гр. psyche = душа + pathos = боль, пакута)

1) чалавек, які хварэе на псіхапатыю;

2) перан. узбаламучаны, неўраўнаважаны чалавек;

псіх.