Verbum

жа (ж)

злучнік | часціца

1. злучнік: супраціўны. Злучае сказы з адносінамі супрацьпастаўлення.

   • Мне гаворыць адно, сам жа робіць другое.

2. злучнік: далучальны. Ужыв. для учэння сказаў з паведамленнем дадатковага або тлумачальнага зместу.

   • Вядзі нас, ты ж ведаеш дарогу.

3. часціца: ўзмацняльная. Ужыв. ўзмацнення значэння папярэдняга слова сэнсу таго, што выказваецца.

   • З кім жа ён застанецца?

4. часціца: Ужыв. пасля займеннікаў і прыслоўяў, каб падкрэсліць падабенства, супадзенне, аднолькавасць.

   • Яны прыйшлі з аднаго і таго ж мястэчка.
   • Той жа.
   • Тады ж.

жаба

назоўнік | жаночы род

1. Падобная на ушку бясхвостая земнаводная жывёліна з барадаўчатай скурай.

2. Тое, што і лягушка.

3. Пагардлівае, дакорлівае абзыванне дзяцей, падлеткаў.

   • Жаба ты малая!

4. іншае:

   • Грудная жаба — бытавая назва стэнакардыі.
   • Пнецца як жаба на купіну (размоўнае пагардлівае) — пішчом лезе куды-н., каб дамагчыся свайго.

|| памяншальная форма: жабка.

|| прыметнік: жабін.

• Жабіна ікра.

жабнік

назоўнік | мужчынскі род

1. Пасудзіна ўтрымання паддоследных жаб у лабараторыях.

2. пераноснае значэнне: Неглыбокі дзіцячы басейн для купання.

   • Дзеці плюхаюцца ў жабніку.

жабо

назоўнік | ніякі род | нескланяльнае

1. Брыжы з карунак або кісяі вакол каўняра ці на грудзях мужчынскай сарочкі.

2. Аздоба з карункаў або лёгкай тканіны ў зборкі на грудзях у жаночай блузцы, сукенцы.

жабраваць

дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. Прасіць міласціну.

2. Пазычыць што-н., не маючы свайго (размоўнае).

   • Трэба ісці ж. плуга ў суседзяў.
   • Не ўмеў шанаваць — ідзі ж. (з народнай творчасці).

|| закончанае трыванне: выжабраваць.

|| назоўнік: жабраванне.

жабрак

назоўнік | мужчынскі род

Вельмі бедны, той, хто жыве з міласціны; старац.

|| жаночы род: жабрачка.

жабрацкі

прыметнік

1. Такі, як у жабрака, які ўласцівы, належыць яму.

   • Жабрацкая торба.
   • Жабрацкае жыццё.

2. пераноснае значэнне: Вельмі бедны, мізэрны.

   • Ж. надзел.

жабрацтва

назоўнік | ніякі род

1. Збіранне міласціны як сродак існавання, жабрацкае становішча.

   • Цяжкае жыццё мінулага вяло да ж.

2. зборны назоўнік: Жабракі.

жабрачы

прыметнік

Тое, што і жабрацкі.

жабрачыць

дзеяслоў | незакончанае трыванне

Тое, што і жабраваць.