Verbum

жа, (пасля галосных) ж.

1. злуч. супраціўны. Злучае сказы з адносінамі супрацьпастаўлення.

   • Мне гаворыць адно, сам жа робіць другое.

2. злуч. уступальны. далучальны. Ужыв. для далучэння сказаў з паведамленнем дадатковага або тлумачальнага зместу.

   • Вядзі нас, ты ж ведаеш дарогу.

3. часц. ўзмацняльная. Ужыв. ўзмацнення значэння папярэдняга слова сэнсу таго, што выказваецца.

   • З кім жа ён застанецца?

4. часц. Ужыв. пасля займеннікаў і прыслоўяў, каб падкрэсліць падабенства, супадзенне, аднолькавасць.

   • Яны прыйшлі з аднаго і таго ж мястэчка.
   • Той жа.
   • Тады ж.

жаба, ✂, ж.

1. Падобная на лягушку бясхвостая земнаводная жывёліна з барадаўчатай скурай.

2. Тое, што і лягушка.

3. Пагардлівае, дакорлівае абзыванне дзяцей, падлеткаў.

   • Жаба ты малая!

○

• Грудная жаба — бытавая назва стэнакардыі.

◊

• Пнецца як жаба на купіну (разм. пагард.) — пішчом лезе куды-н., каб дамагчыся свайго.

|| памянш. жабка, ✂.

|| прым. жабін, ✂.

• Жабіна ікра.

жабіны, ✂.

Уласцівы жабе, жабам.

• Не сціхаў ж. канцэрт.

жабнік, ✂, м.

1. Пасудзіна ўтрымання паддоследных жаб у лабараторыях.

2. перан. Неглыбокі дзіцячы басейн для купання.

   • Дзеці плюхаюцца ў жабніку.

жабо, нескл., н.

1. Брыжы з карунак або кісяі вакол каўняра ці на грудзях мужчынскай сарочкі.

2. Аздоба з карункаў або лёгкай тканіны ў зборкі на грудзях у жаночай блузцы, сукенцы.

жабраваць, ✂; незак.

1. Прасіць міласціну.

2. Пазычыць што-н., не маючы свайго (разм.).

   • Трэба ісці ж. плуга ў суседзяў.
   • Не ўмеў шанаваць — ідзі ж. (з нар.).

|| зак. выжабраваць, ✂.

|| наз. жабраванне, ✂.

жабрак, ✂, м.

Вельмі бедны, той, хто жыве з міласціны; старац.

|| ж. жабрачка, ✂.

жабрацкі, ✂.

1. Такі, як у жабрака, які ўласцівы, належыць яму.

   • Жабрацкая торба.
   • Жабрацкае жыццё.

2. перан. Вельмі бедны, мізэрны.

   • Ж. надзел.

жабрацтва, ✂, н.

1. Збіранне міласціны як сродак існавання, жабрацкае становішча.

   • Цяжкае жыццё мінулага вяло да ж.

2. зб. Жабракі.

жабрачы, ✂.

Тое, што і жабрацкі.