Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

уплотнённый прич., прил.

1. (более плотный) зацвярдзе́лы, больш цвёрды (тугі́, густы́, ча́сты);

2. перен. (заселённый плотнее) ушчы́льнены; (о жильцах) пацяснёны;

уплотнённая ко́мната ушчы́льнены пако́й;

3. перен. (заполненный целиком) ушчы́льнены;

уплотнённый гра́фик рабо́ты ушчы́льнены гра́фік рабо́ты;

уплотни́тель техн. ушчыльні́к, -ка́ м.;

уплотни́тельный ушчы́льнікавы;

уплотни́ть сов.

1. (сделать более плотным, твёрдым) зрабі́ць больш цвёрдым (тугі́м), згусці́ць, зрабі́ць больш густы́м;

2. (расставить более плотно, часто) ушчыльні́ць, зрабі́ць больш шчы́льным (ча́стым);

3. перен. (заселить плотнее) ушчыльні́ць; (жильцов) пацясні́ць;

4. перен. (о сроках) ушчыльні́ць, скараці́ць; см. уплотня́ть;

уплотни́ться

1. (сделать более плотным, твёрдым) зацвярдзе́ць, зрабі́цца больш цвёрдым (тугі́м), згусці́цца, зрабі́цца больш густы́м;

2. (стать более плотным, частым) ушчыльні́цца, стаць больш шчы́льным (ча́стым);

3. перен. (заселиться плотнее) ушчыльні́цца; (о жильцах) пацясні́цца;

4. перен. (о сроках) ушчыльні́цца, скараці́цца.

уплотня́ть несов.

1. (делать более плотным, твёрдым) рабі́ць больш цвёрдым (тугі́м), згушча́ць, рабі́ць больш густы́м;

уплотня́ть по́чву рабі́ць больш цвёрдай гле́бу;

2. (расставлять более плотно, чаще) ушчыльня́ць, рабі́ць больш шчы́льным (ча́стым);

уплотня́ть забо́р ушчыльня́ць (рабі́ць больш шчы́льным) плот;

3. перен. (заселять плотнее) ушчыльня́ць; (жильцов) пацясня́ць;

уплотня́ть жилу́ю пло́щадь ушчыльня́ць жылу́ю пло́шчу;

4. перен. (о сроках) ушчыльня́ць, скарача́ць;

уплотня́ть рабо́чий день ушчыльня́ць рабо́чы дзень;

уплотня́ть сро́ки ушчыльня́ць (скарача́ць) тэ́рміны;

уплотня́ться

1. (делаться более плотным, твёрдым) цвярдзе́ць, зацвердзява́ць, рабі́цца больш цвёрдым (тугі́м), згушча́цца, рабі́цца больш густы́м;

2. (уплотняться, становиться более плотным, частым) ушчыльня́цца, рабі́цца больш шчы́льным (ча́стым);

3. перен. (заселяться плотнее) ушчыльня́цца; (о жильцах) пацясня́цца;

4. перен. (о сроках) ушчыльня́цца, скарача́цца;

5. страд. рабі́цца больш цвёрдым (тугі́м), згушча́цца, рабі́цца больш густы́м; ушчыльня́цца, рабі́цца больш шчы́льным (ча́стым); пацясня́цца; скарача́цца; см. уплотня́ть.

уплыва́ть несов.

1. плы́сці, плыць; (выплывать) выплыва́ць; (отплывать) адплыва́ць; (сплывать) сплыва́ць; (заплывать) заплыва́ць;

2. перен. (проходить, миновать), разг. прахо́дзіць, міна́ць, сплыва́ць;

3. перен. (исчезать, расходоваться), разг. сплыва́ць, зніка́ць; см. уплы́ть.

уплы́ть сов.

1. паплы́сці, паплы́ць; (выплыть) вы́плысці, вы́плыць; (отплыть) адплы́сці, адплы́ць; (сплыть) сплы́сці, сплыць, мног. пасплыва́ць; (заплыть) заплы́сці, заплы́ць;

парохо́д уплы́л ра́но у́тром парахо́д адплы́ў ра́ніцай;

плове́ц уплы́л в мо́ре плыве́ц паплы́ў (заплы́ў) у мо́ра;

2. перен. (пройти, миновать), разг. прайсці́, міну́ць; сплы́сці, сплыць, мног. пасплыва́ць;

нема́ло вре́мени уплы́ло с тех пор няма́ла ча́су прайшло́ (міну́ла) з той пары́;

3. перен. (исчезнуть, израсходоваться), разг. сплы́сці, сплыць, зні́кнуць;

де́ньги уплы́ли в один день гро́шы сплылі́ за адзі́н дзень.