Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

ужI зоол. вуж, род. ву́жа́ м.;

извива́ться ужо́м круці́цца (выкру́чвацца) вужа́кай (як вуж).

ужII

1. нареч. ужо́;

он уж не ма́ленький ён ужо́ не мале́нькі;

он уж давно́ здесь ён ужо́ даўно́ тут;

2. усилительная част. ужо́;

не так уж пло́хо не так ужо́ дрэ́нна;

о́чень уж мно́го де́ла ве́льмі ўжо шмат спраў (рабо́ты);

на что уж на што ўжо; кроме того, иногда переводится также другими част. и сочетаниями, в частности: (в знач. «право же») ужо́ ж.; (в знач. «уж и») ужо́ і;

уж я не зна́ю я ўжо і не ве́даю; (в сочетании с част. «вот» при восклицании) вось дык, вось гэ́та (дык) ужо́;

вот уж непра́вда! вось дык няпра́ўда!;

вот уж нет! вось гэ́та дык ужо́ не!; (при угрозе) вось, ж. (жа);

уж я тебя́ вось я табе́! я ж. табе́!

ужа́ленный

1. уку́шаны; уджа́лены;

2. уко́латы; см. ужа́лить;

ужа́лить сов.

1. в разн. знач. укусі́ць; (ранить жалом — ещё) уджа́ліць, даць джа́ла;

змея́ ужа́лила змяя́ ўкусі́ла;

пчела́ ужа́лила пчала́ ўкусі́ла (уджа́ліла, дала́ джа́ла);

2. (уколоть — о растениях, имеющих шипы, колючки) укало́ць.

ужа́ренный (о мясе) усма́жаны; (о сале) усква́раны; (о кофе, семечках и т. п.) упра́жаны;

ужа́ривание усма́жванне, -ння ср.; усква́рванне, -ння ср.; упра́жванне, -ння ср.;

ужа́ривать несов., разг. (мясо) усма́жваць; (сало) усква́рваць; (кофе, семечки и т. п.) упра́жваць;

ужа́риваться возвр., страд. усма́жвацца; усква́рвацца; упра́жвацца;

ужа́рить сов., разг. (мясо) усма́жыць; (сало) усква́рыць; (кофе, семечки и т. п.) упра́жыць;

ужа́риться усма́жыцца; усква́рыцца; упра́жыцца.