Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

СкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

Кудраве́ц1 ’аксамітка’ (Ян.). Да кудзер (гл.).

Кудраве́ц2 ’сорт ільну’ (Влад.). Да кудзер (гл.).

Ку́дравіцы ’апорная частка прыстасавання пад вясло’ (Нар. сл.). Няясна.

Кудра́ўка ’недагарэлае палена дроў’ (Сцяшк., Мат. АС). Гл. кудра.

Ку́дры ’кучары’ (Яруш., Бяльк.). Да кудзер (гл.).

Куды́ ’ў якім напрамку?’ (ТСБМ, Нас., Шат., ТС, Сл. паўн.-зах., Яшк., З нар. сл., Грыг., Мал., Касп., Ян.). Укр. куди, рус. куда ’тс’, ст.-слав. кѫдоу, балг. къде, серб.-харв. ку̏д, славен. kód, польск. kędy, чэш. kudy, палаб. vuötkǫd ’адкуль’. Да прасл. kǫdy. Прасл. ot‑kǫdъ ’адкуль’ добра суадносіцца са ст.-прус. is‑quendau ’тс’. Такім чынам, балта-славянскае *kondau можна суаднесці з лац. unde ’адкуль’ (з *kunde, параўн. лац. alicunde, necunde) (параўн. Бернекер, 674; Траўтман, 111; ESSJ Sg, Sv. 2, 371; Тапароў, I–K, 77–79).

Куды́ркаць ’курлыкаць’ (ТС). Гукапераймальнае. Магчыма, кантамінацыя кудахтаць (гл.) і курлыкаць (гл.).

Куды́сь ’невядома куды’ (ТСБМ, Сержп. Пр., Гарэц.). Гл. куды.

Куды́сьці ’кудысь’ (ТСБМ). Гл. куды.

Кудэ́лык ’скрыначка’ (Бяльк., Яруш.). Да пудэлка (гл.).

Кудэ́ма ’куды’ (Сцяшк. Сл., Кліх). Гл. куды. Формы кудэма‑сюдэма рыфмаваныя як польск. kędy‑owędy. Элемент ‑эма, магчыма, да дзеяслоўнай флексіі 1‑й ас. мн. л. цяп. часу.