шклозаво́д, ‑а, М ‑дзе, м.
Завод, які вырабляе шкло.
шклопадо́бны, ‑ая, ‑ае.
Падобны да шкла, які нагадвае шкло. Шклопадобнае цела.
шклоплаві́льны, ‑ая, ‑ае.
Спец. Які мае адносіны да плаўлення шкла. Шклоплавільны цэх. // Прызначаны для плаўлення шкла. Шклоплавільная печ.
шкля́начны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да шклянкі. Шкляначнае шкло.
шкляне́ць, ‑ее; незак.
Ператварацца ў шкло. // Станавіцца падобным на шкло. Вочы паступова шклянелі.
шкля́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Шкляная пасудзіна цыліндрычнай формы, без ручкі, прызначаная для піцця. — Распранайцеся ж ды сядайце за стол, — звярнулася гаспадыня да госця, а сама расстаўляла шклянкі і сподкі, увіхаючыся каля стала. Колас. Гардзей прыносіць новую пляшку і да краю налівае Ігнатаву шклянку. Мележ. // Змесціва такой пасудзіны, колькасць вадкасці або рэчыва, якая ў яе ўмяшчаецца. Калі .. [бацька] выпіў кампот, жанчына наліла яшчэ шклянку і толькі тады пачала размову: — Да Наташы Віктар хоча прыйсці на Новы год. Навуменка. Павел адставіў ад сябе шклянку чаю і запытаў: — А няўжо гэта мае нейкія адносіны да снедання? Гроднеў.
•••
Бура ў шклянцы вады гл. бура.
шкля́нніца, ‑ы, ж.
Матыль з празрыстымі шклопадобнымі крыльцамі — шкоднік пладовых дрэў.
шкляны́, ‑ая, ‑ое.
1. Які мае адносіны да шкла. Шкляная маса. □ Багаты скарб Прынёс мой друг — шкляных асколкаў многа. Калачынскі. // Разм. Які мае адносіны да вытворчасці шкла. Бацька Мірона працаваў у млыне, а Віктара — на шкляной гуце. Маўр.
2. Выраблены, зроблены са шкла. Шкляны посуд. □ [Жанчына] нерашуча глядзела на Пракаповіча, стоячы са шкляным слоікам у руках, напалову насыпаным маннымі крупамі. Радкевіч. // Пакрыты шклом, зашклёны; з устаўленым шклом. Над адным з карпусоў, што быў пад шкляным дахам, заўсёды ўвечары палыхалі блакітныя бліскавіцы. Сабаленка. Настаўніца падышла да шафы са шклянымі дзверцамі, выбрала дзве кніжкі і дала Ігнасю. Мурашка.
3. перан. Які сваімі рысамі, якасцямі падобны на шкло; такі, як у шкла. Пад вартай ноч: нібы ў дазоры, Над ёй, над возерам шкляным Стаяць касмічным роем зоры, Мігцяць, адсвечваюцца ў ім. Ляпёшкін. // Нерухомы, застылы; халодны (пра вочы, погляд). Бацька, не міргаючы, шклянымі вачыма пазіраў на .. [Улю], і з рукі ў яго міма паперкі сыпаўся на снег самасад. Паўлаў. Суседка па сутарэнню, на якую паказвала Рая, пазірала з кутка застылымі шклянымі вачыма. Мехаў.
•••
Бачыцца (пабачыцца) са шкляным богам гл. бачыцца.
шкляр, ‑а, м.
1. Рабочы, які ўстаўляе шкло. — Маўчы, майстра! — перапыніла маці [Кастуся]. — Шкляр гэтакі! Тымі кавалачкамі, што валяюцца на гары, хіба толькі ў хляве акенца затуліш. Рылько.
2. Разм. Работнік шкляной прамысловасці.
шкля́рус, ‑у, м., зб.
Род буйнога бісеру ў выглядзе рознакаляровых кароценькіх трубачак са шкла, якія нанізваюцца на нітку. Упрыгожыць сукенку шклярусам.