Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

з’я́вішча, ‑а, н.

Разм. Тое, што і з’ява (у 1, 2 знач.). Вайна для Валі была.. раптоўным і нечаканым з’явішчам. Дамашэвіч. Янка Купала — не проста літаратурная з’ява ці эпоха, творчасць паэта — з’явішча грамадска-палітычнае. Лужанін.

зяво́к, зяўка і зевака, м.

1. Дзеянне паводле дзеясл. зяваць (у 1 знач.), а таксама гук, які пры гэтым узнікае. Пачуўся зявок.

2. Разм. Недагляд, промах. — І можа як кару мне за той зявок, доўга-доўга, як не праз усю ноч, не прыходзілі мяне змяняць. Сабаленка.

з’яда́льнасць, ‑і, ж.

Ступень з’ядання корму жывёлай. Лепшай па пажыўнасці і з’ядальнасці трава бывае ў чэрвені, да пачатку цвіцення.

з’яда́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. з’ядаць — з’есці.

з’яда́цца, ‑аецца; незак.

1. Незак. да з’есціся.

2. Зал. да з’ядаць.

з’яда́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да з’есці.

з’ядзе́нне, ‑я, н.

У выразе: на з’ядзенне каму (аддаць, пакінуць, застацца і пад.) — а) каб хто‑н. з’еў. На з’ядзенне ваўкам; б) перан. пад поўную ўладу, на расправу каму‑н.

з’ядна́насць, ‑і, ж.

Уласцівасць і стан з’яднанага. З’яднанасць радоў партыі. З’яднанасць савецкіх народаў.

з’ядна́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле дзеясл. з’яднаць (у 2, 3 знач.); дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. з’яднацца.

з’ядна́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад з’яднаць.

2. у знач. прым. Дружны, аднадушны. З’яднаны калектыў.