Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

загадава́ць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; зак., што.

Разм. Адгадаваць, адпусціць (бараду, вусы і пад.).

зага́дана, безас. у знач. вык.

Аддадзен загад. Ідзі, куды загадана. □ — Загадана ўручыць вам ультыматум. Бачыла.

загада́ць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каму.

1. з інф. Аддаць загад. Прыйшоўшы ў роту, лейтэнант загадаў збірацца да выступлення. Мележ. // Распарадзіцца, наказаць. Чалавек загадаў брыгадзе зараз жа адчапіць паравоз і пускаць яго на бліжэйшы мосцік. Паслядовіч. Настаўніца загадала вывучыць на памяць верш. Шахавец.

2. Разм. Апавясціць (аб сходзе). Загадаць на сход.

загада́ць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

1. Прапанаваць загадку або пытанне для разгадка адказу. Загадаць загадку. Загадаць рэбус.

2. і без дап. Задумаўшы што‑н., імкнуцца знайсці адказ, угадаць вынік па картах, па якіх‑н. прыметах. [Бабка Параска] загадала: калі азірнецца [Лабановіч], дык з ім нічога благога не здарыцца ў дарозе, і ён шчасліва вернецца назад. Колас. // Разм. У думках спыніцца на чым‑н., выбраць што‑н. Загадаць лік.

зага́дванне 1, ‑я, н.

Дзеянне паводле дзеясл. загадваць ​1 (у 2 знач.). Загадванне бібліятэкай.

зага́дванне 2, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. загадваць ​2 — загадаць ​2. Загадванне загадак.

зага́двацца, ‑аецца; безас. незак.

Патрабавацца зрабіць што‑н. Ураднік перадаў .. [Самуілу Плаўніку] павестку, у якой загадвалася з’явіцца да воінскага начальніка ў павятовы горад. С. Александровіч.

зага́дваць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

1. Незак. да загадаць ​1.

2. чым. Кіраваць установай, распараджацца чым‑н. Бацька.. быў чыгуначнікам, маці — загадвала дзіцячым садам, жылі ў дастатку, дружна. Ваданосаў. Усім скаромным загадвае старая. Крапіва.

зага́дваць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да загадаць ​2.

зага́джаны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад загадзіць.

зага́джвацца, ‑аецца; незак.

Зал. да загаджваць.

зага́джваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да загадзіць.

зага́дзіцца, ‑іцца; зак.

Разм. Забрудзіцца, запэцкацца.