Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

звонкагало́сы, ‑ая, ‑ае.

Са звонкім голасам. З саду далятала вясёлая гамана — то дзявочая прыпеўка, то выбух смеху, то пераліў звонкага голаса гармоніка. Хадкевіч.

зво́нкасць, ‑і, ж.

Уласцівасць звонкага.

зво́нкі 1, ‑ая, ‑ае.

Гучны, гулкі; проціл. глухі. Звонкі крык. Звонкая песня. □ Звонкі голас пакаціўся па люстранай роўнядзі ракі і шматразовым рэхам адгукнуўся ў лесе. Шчарбатаў. // Здольны гулка, выразна гучаць. Звонкае шкло. □ А каля масткоў на чыгунцы стаяў вясёлы гоман звонкіх кропель, сцякаючых у ажыўшыя рачулкі і ручайкі. Колас. // Здольны гучна адбіваць гукі, даваць адгалоскі. Здароў, марозны звонкі вечар! Здароў, скрыпучы мяккі снег! Багдановіч. Паветра было, як шкло, празрыстае і звонкае. Шамякін. // Які ўтвараецца з удзелам голасу (пра гукі). Звонкі зычны.

•••

Звонкая манета гл. манета.

зво́нкі 2, ‑нак; адз. звонка, ‑і, ДМ ‑нцы, ж.

Картачная масць, якая абазначаецца чырвонымі ромбікамі. — Звонкі козыры, — здаў Паўлюк карты і абцёр пот са лба. Гарэцкі.

зво́нку, прысл.

1. Са знешняга боку. А маці цэлы экзамен учынілі, загадалі ёй вагон звонку адмыць. Лынькоў. Толькі звонку, з калідора, даносіліся мерныя крокі вартавога. Навуменка.

2. Разм. Знешне, з выгляду. Звонку .. [Ліпняк] быў чалавек грозны і непадступны. Лупсякоў. Карызна не сцерпеў — пахваліўся звонку нібыта спакойна, безуважна, але з прытоеным унутры трапятаннем: — Ты ведаеш, што я з жонкаю разышоўся? Зарэцкі.

зво́рваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да з’араць.

зво́стрывацца, ‑аецца; незак.

1. Незак. да звастрыцца.

2. Зал. да звострываць.

зво́стрываць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да авастрыць.

зву́жанасць, ‑і, ж.

Уласцівасць звужанага. Звужанасць тэматыкі.

зву́жаны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад звузіць.

2. у знач. прым. Зменшаны, вузкі. Часам нешта атрымлівалася і няблага, і Крэйдзік нават ухвальна ківаў галавою, але ў звужаных вачах і строга падціснутых вуснах майстра таілася незадаволенасць. Савіцкі.

звужа́цца, ‑аецца; незак.

1. Незак. да звузіцца.

2. Зал. да звужаць.