грэцы́зм, ‑а, м.
Слова або выраз, запазычаныя з грэчаскай мовы.
грэць, грэю, грэеш, грэе; незак., каго-што і без дап.
1. Перадаваць сваю цеплыню; саграваць. Сонца грэе. Печ добра грэе кватэру. □ Шчыльна прытуліўшыся,.. [хлопчыкі] маглі грэць адзін аднаго. Маўр. // Захоўваць цеплыню, засцерагаць ад холаду. Кажух добра грэе. □ Хоць вецер змоўк і стала зацішней, не грэе коўдра мне старых касцей. Дубоўка. // перан. Абнадзейваць, паднімаць настрой. Помні.. Слова, што ў любой нягодзе грэла Кожную пакутную душу. Кірэенка. Прабіраючыся па сумётат дахаты, .. [Дзіма] грэе сябе марай аб шчаслівай будучыні. Якімовіч.
2. Рабіць цёплым, гарачым; награваць. Грэць чай. □ У хаце.. Сабастыяніха грэла на камінку ваду. Чорны.
3. Разм. Біць. — У-у, ты, бесхрыбетны! — і Марцін грэў Станіслава па плячах кулаком. Карпюк.
•••
Грэць рукі — нажывацца несумленным спосабам.
грэ́часкі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да Грэцыі, грэкаў, належыць ім. Грэчаская мова. Грэчаскае мастацтва.
грэ́чка, ‑і, ДМ ‑чцы, ж.
1. Палявая травяністая меданосная расліна сямейства грэчкавых, з зярнят якой робяць муку, крупы і інш. Па пояс тут вырасце грэчка І мёдам запахнуць палі. Панчанка.
2. Зерне гэтай расліны. Пасеяць грэчку.
грэ́чкавы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да грэчкі. Грэчкавы пах. Грэчкавы цвет.
2. у знач. наз. грэ́чкавыя, ‑ых. Назва сямейства раслін класа двухдольных, да якога адносяцца грэчка, рэвень і інш.
грэ́шна,
1. Прысл. да грэшны.
2. у знач. вык., з інф. Разм. Нядобра, недаравальна, недазвольна. Мы яе, такую смелую і адважную, бачым другі раз, і было б грэшна не ўважыць яе просьбу. Няхай.
грэ́шнік, ‑а, м.
Грэшны чалавек. Праведніку — у рай ляжыць дарога, Грэшніку — у пекла: выбірай. Бялевіч.
грэ́шны, ‑ая, ‑ае; ‑шан, ‑шна.
1. Які зрабіў многа грахоў (у 1 знач.). [Цельшынцы] неслі свае грахі яшчэ больш грэшнаму а[йцу] Мадэсту, які быў вельмі заўзяты п’яніца. Колас. // Поўны грэху, грахоў (у 1 знач.); нячысты. Грэшная душа. Грэшныя думкі. Грэшнае жыццё.
2. у знач. вык. Разм. Вінаваты. — Я не за сябе кажу, за людзей, хоць і сам я нічым так ужо не грэшны перад савецкай уладай. Галавач.
•••
Грэшным чынам гл. чын.